B12 Vitamini suda çözülebilen ve az miktarda da olsa vücutta depolanabilen bir vitamin türüdür. Sağlıklı bir insanın vücudunda ortalama olarak 4 mg olarak bulunan B12 vitaminini, depolanma miktarı az olduğu için besinlerle dışarıdan alınması önerilir. Aynı zamanda bağırsaklarda da az miktarda sentezlenebilen B12 Vitamini vücut içerisinde pek çok mekanizmada görev alır.
B12 Vitamini Ne İşe Yarar?
Vücutta bulunan neredeyse tüm hücrelerin ihtiyacı olan B12 Vitamini, oldukça faydalı ve etkili bir vitamin türüdür. Eksikliğinde bazı sağlık sorunları ortaya çıkabileceği gibi, mutlaka takviyelerle B12 Vitamini eksikliği giderilmelidir. Uygun beslenme ve tıbbi vitamin takviyeleri ile vücuda sağlanabilen bu vitaminin faydaları ise şu şekilde sıralanabilir:
- B12 Vitamini, beyin ve sinir sisteminin normal işlevini sürdürebilmesini sağlar.
- Vücudun folik asidi sindirmesine yardımcı olarak enerji salınımını sağlar.
- Alyuvar hücre üretiminde etkin rol oynar.
- Sinir tahribatını engeller.
- Vücut hücrelerinin kendini yenilemesini sağlar.
- Doğurganlık üzerinde etkilidir.
- Sağlıklı saç, cilt ve tırnak oluşumunu sağlar.
- Kolon, prostat, akciğer ve meme kanserlerine karşı önleyici rol üstlenir.
- Halsizlik ve yorgunluğun önüne geçer.
B12 Vitamininin Yararları Nelerdir?
Kanser
Yapılan çalışmalar sonucunda B12 Vitamininin kansere karşı önleyici bir rol üstlendiğini ortaya koymuştur. Özellikle kolon, meme, prostat ve akciğer kanserine karşı koruyucu özelliği ile ön plana çıkan B12 Vitamini ihtiyaç duyulduğu zamanlarda mutlaka vücuda takviye edilmelidir. Ancak ihtiyaçtan fazla miktarda kullanılan bu vitaminin yine bazı kanser türlerini tetiklediği bilinmektedir. Bu nedenle B12 Vitamini mutlaka bir doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
Kalp Sağlığı ve Felç
B12 Vitamininin bilinen en faydalı özelliklerinden birisi de kalp ve damar sağlığını korumasıdır. Kalbi ve kalbe giden damarları koruyucu bir rol üstlenen bu vitaminin eksikliğinde kansızlık ve kalp çarpıntısı gibi sağlık problemleri ortaya çıkabilir. Bu nedenle vücudun ihtiyaç duyduğu B12 vitamini mutlaka yeterli dozlarda alınmalı, kalp sağlığı korunarak felç ve inme gibi rahatsızlıkların önüne geçilmelidir.
Demans
Beyin işlevlerinin yerine getirilmesinden önemli ölçüde sorumlu olan B12 Vitamini, yüksek bilişsel işlev ve hafıza ile doğrudan ilişkilidir. Eksikliğinde demans, düşük bilişsel işlev ve denge bozukluğu gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu yüzden yaşlı erişkinlerin öğünleri sırasında B12 Vitaminince zengin besinleri tüketmeleri ya da doktor kontrolünde vitamin takviyesi almaları önerilir.
Enerji ve Dayanıklılık
B12 Vitamini, vücudun folik asidi sindirmesine yardımcı olarak depolanan enerjinin salınmasını sağlar. Bu sebeple vücutta oluşan yorgunluk ve halsizliğe iyi gelir. Enerji üretiminden sorumlu en önemli vitaminlerden biri olan B12 Vitamini eksikliğinde yorgunlunluğun görülmesi bu yüzdendir. Eksikliği giderildiği takdirde vücuda enerji veren bu vitamin aynı zamanda dayanıklılık konusunda da oldukça etkilidir.
Anemi
Yetersiz B12 Vitamininin anemiye yani kansızlığa sebep olduğu bilinmektedir. Yaygın belirtileri arasında; nefes darlığı, yorgunluk, düzensiz kalp atışı ve soluk cildin yer aldığı aneminin en önemli sebeplerinden birisi B12 Vitamini eksikliğidir. Çünkü bu vitamine ihtiyacı olan vücut yeteri kadar alyuvar yapamaz. Bu durum da anemiye sebep olur. Alyuvar üretimini hızlandırması için vücudun ihtiyaç duyduğu B12 Vitamini doğal ya da tıbbi yollarla takviye edilmelidir.
Depresyon ve Genel Duygu Durumu
Genellikle yaşlılarda oldukça yaygın bir şekilde görülen B12 Vitamini eksikliği, bu yaş grubunda depresyonu tetikleyici bir etki göstermektedir. Unutkanlık ve zihin bulanıklığına eşlik eden bu depresyon durumunun büyük oranda B12 eksikliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Literatürde yer alan çalışmalar da bu durumu kanıtlar niteliktedir. Bu yüzden uzmanlar özellikle risk altındaki yaş grubuna B12 takviyelerini sıklıkla önermektedir.
Sağlıklı Saç, Deri ve Tırnaklar
Vücut sağlığı için olumlu etkileri bilinen B12 Vitamini aynı zamanda sağlıklı saç, deri ve tırnakların da altın anahtarıdır. Bu yüzden pek çok kişinin bu vitamini içeren bakım yağlarını kullandığına şahit oluruz. Ancak saç ve tırnakları güçlendirmenin tek yolu bu yağları kullanmak değildir. Vücuda takviye olarak alınan B12 vitamini aynı etkiyi yine gösterecektir.
B12 Vitamini İçeren Gıdalar Nelerdir?
Vücut sağlığı için oldukça önemli ve gerekli olan B12 Vitamini tıbbi takviyelerle alınabileceği gibi tüketilen bazı besinler yoluyla da alınabilir. Özellikle bazı besin maddeleri yoğun miktarda B12 Vitamini içerir ve hastalara düzenli olarak bu besinleri tüketmeleri tavsiye edilir. Eksikliğinde yaşanabilecek olumsuz durumları engellemek için tüketilebilecek B12 Vitamini içeren gıdalar şu şekildedir:
- Başta ciğer olmak üzere kırmızı et çeşitleri
- Süt, peynir, yoğurt ve kefir gibi süt ürünleri
- Midye, istiridye ve karides gibi kabuklu deniz ürünleri
- Böbrek, beyin, karaciğer, dalak tarzı sakatat türleri
- Uskumru, alabalık, ringa ve ton balığı
- Narenciye, muz ve avakado gibi meyveler
- Brokoli, pancar, ıspanak, barbunya, bezelye ve maydonoz
Yeterli B12 Vitamini Alınmadığında Ne Olur?
B12 Vitamini, vücudun ihtiyaç duyduğu önemli vitamin grupları arasında yer alır. Doğal beslenme ile kolayca karşılanabilen bu vitamin gerekli durumlarda tıbbi takviyelerle de vücuda sağlanabilir. Ancak tedavi edilmeyen ve ciddi boyutlara ulaşan B12 Vitamini eksikliği bazı sağlık problemlerine sebep olur. Bu nedenle sağlıklı beslenme düzeni oldukça önemlidir. Özellikle ileri yetişkinlikte bu vitaminin karşılanmasına dikkat edilmelidir. Gerekli durumlarda bir uzmana başvurulmalı ve tıbbi destek alınmalıdır. Vücuda yeterli miktarda B12 vitamini alınmazsa aşağıdaki sağlık problemleri ortaya çıkabilir:
- Yoğun depresyon ve paranoya
- Hafıza kaybı ve demans
- İdrar kaçırma, tat ve koku kaybı
- Alyuvar hücrelerinde azalma
- Anemi ve anemiye eşlik eden diğer sağlık problemleri
- Beklenmedik kilo kaybı
B12 Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Vücutta B12 Vitamini eksikliği bulunması durumu oldukça önemlidir ve mutlaka ciddiye alınmalıdır. Özellikle ileri yetişkinlik döneminde ciddi sağlık problemlerine sebep olabilecek bu eksiklik beslenme yolu ya da diğer takviye ürünleriyle giderilmelidir. Vücuda yeteri miktarda B12 Vitamini alınamaması durumunda başta kansızlık ve depresyon gibi pek çok sağlık problemi ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle B12 eksikliği belirtileri iyi takip edilmeli, gereken önlemler zamanında alınmalıdır. Aşağıda listelenen durumlardan bir ya da birkaçı görülüyorsa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.
- Unutkanlık ve hafıza kaybı
- Kalp çarpıntısı
- Güçsüzlük ve yorgunluk hissi
- Depresyon gibi duygu durum bozuklukları
- Üşüme, halsizlik ve enerji yoksunluğu
- El, kol ve bacaklarda uyuşma
- Ani kilo kaybı
- Saç dökülmesi ve cilt kuruluğu
Sık Sorulan Sorular
B12 Vitamini İlaçlar ve Besin Takviyeleri ile Etkileşime Giriyor Mu?
Halk arasında bilinen adıyla folik asit koyu yapraklı yeşil sebzelerde ve yumurta sarısında bulunur. B12 Vitamini ise genellikle hayvansal kaynaklıdır. Folik asit ve B12 Vitamini DNA ve alyuvarların sentezinde birlikte çalışır. Her ikisinin eksikliğinde ise ciddi sağlık problemleri yaşanabilir. Bu yüzden hayvansal protein alınıyorsa yanında bol yeşillikli bir salata tüketilmesi tavsiye edilir.
Günlük B12 Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır?
B12 Vitamini vücut tarafından kalın ve ince bağırsakta az da olsa sentezlenebilir. Ancak bu sentez sırasında ortaya çıkan B12, vücutta oldukça az bir miktarda depolanır. Bu nedenle günlük olarak bu vitaminin dışarıdan besinler yoluyla karşılanması beklenir. Yetişkin bir bireyin günlük B12 Vitamini ihtiyacı yaklaşık olarak 2.4 mg kadardır. Bu rakam kişinin sağlık durumuna ve yaşına göre değişebilmektedir.
B12 Fazlalığı Zararlı Mıdır?
B12 Vitamin eksikliğinin görülmesinin yanı sıra bazı durumlarda B12 fazlalığı da ortaya çıkabilmektedir. Ancak bu vitaminin suda çözünebilmesi sebebiyle fazlalığı herhangi bir risk teşkil etmez. Çünkü suda çözünebilen B12 vitamininin fazlası idrar yolu ile vücuttan atılabilmektedir. Aynı zamanda bu vitaminin zehirlilik derecesi de oldukça düşüktür. Bu nedenle fazlalığı durumunda herhangi bir sağlık problemine yol açmaz.
Ceviz B12 Yükseltir Mi?
B12 Vitamini denildiğinde akla ilk olarak ceviz gelir. Halk arasında yaygın bir inanış olarak cevizin yüksek miktarda B12 içerdiği ve sıklıkla tüketilmesi gerektiği düşünülür. Elbette ki cevizin sıklıkla tüketilmesinde bir sakınca bulunmamakla birlikte B12 bakımından zengin olduğu algısı tamamen yanlıştır. Ne yazık ki ceviz tüketmenin B12 vitamini arttırması gibi olumlu bir etkisi yoktur.
Çay B12 Vitamini Eksikliği Yapar Mı?
B12 Vitamini eksikliği yaşayan kişilerin ortak özelliği genellikle çok fazla miktarda çay ve kahve tüketmesidir. Bunun sebebi ise çayın kansızlık üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmasıdır. Dolayısıyla B12 vitamini eksikliğini tetikleyen bu durum ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden B12 eksikliği yaşayan kişilerin çaydan uzak durması ya da sınırlı bir şekilde tüketmesi tavsiye edilmektedir.
B12 Vitamin Takviyeleri Gerekli Mi?
B12 vitamini eksikliğinde ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilmektedir. Vücut tarafından da oldukça kısıtlı bir şekilde sentezlenen bu vitamin gerekli durumlarda dışarıdan takviye edilmelidir. Bunu hayvansal ürünler ya da B12 vitamin takviyeleri ile gerçekleştirmek mümkündür. Hatta bazı durumlarda uzmanlar bunu hayati bir ihtiyaç olarak nitelendirmektedir. Sağlıklı bir bireyin günde 2.4 mg B12 vitamini alması önerilir.
