Gastrit Diyeti, mide iç yüzeyindeki iltihaplanmanın etkilerini azaltmayı hedefler ve bu durumla mücadele edenler için önemlidir. Doğru beslenme, semptomların şiddetini azaltabilir veya rahatlatıcı bir etki sağlayabilir. Sindirimi kolay ve mideyi rahatlatan yiyecekler tüketmek, gastrit hastalarının rahatlamasına yardımcı olabilir. Bu yazıda, gastrit diyetinin temellerini ve gastrit hastalarının tüketmesi gereken yiyecekleri inceleyeceğiz.
Gastrit Nedir?
Gastrit, mide iç yüzeyini kaplayan mukoza zarının iltihaplanmasına denilir. Mide zarı iltihabı içeren hastalıkların tamamına verilen gelen ad olarak da nitelendirilebilir. Midenin çok fazla asit üretmesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Hastalığın iki formu bulunur:
- Aniden ortaya çıkarsa Akut Gastrit
- Zaman içerisinde gelişirse Kronik Gastrit denilmektedir.
Gastrit Diyeti Nedir Ve Nasıl Uygulanmalıdır?
Gastrit diyeti, mideyi yatıştırmaya ve iyileşmeyi teşvik etmeye yönelik özel bir beslenme planıdır. Bu diyet, mideyi tahriş edebilecek yiyecekleri ve içecekleri sınırlar, sindirimi kolay, yatıştırıcı ve besleyici gıdaları içerir.
- Bu süreçte mideyi korumak adına yemekler ne çok sıcak ne de çok soğuk olmamalıdır. Ilık olmalıdır.
- Ara öğünlerde meyve tercihi yaparken öncelikle elma, armut, şeftali gibi sulu meyvelerin tüketilmelidir.
- Mideye zarar verebilecek aşırı alkol kullanımından kaçınılmalıdır.
- Baharat, çeşni, koyu çay ve aşırı kahve tüketimi gibi mide rahatsızlıklarını tetikleyebilecek sağlıksız besinlerden de kaçınılması gerekmektedir.
- Gastrit diyeti sırasında mideye zarar vermeyen az posalı ve besin değeri yüksek öğünler tercih edilmelidir.
- Özellikle günlük beslenmede protein ve vitaminlerden de A,C ve E vitaminin alımına özen gösterilmelidir.
Tahriş edici yiyeceklerden kaçınarak, sindirimi kolay ve yatıştırıcı gıdalarla beslenmek semptomları hafifletebilir ve mideyi iyileştirebilir. Uygulaması düzenli bir beslenme programı ve uzman tavsiyesi gerektirir.
1 Haftalık Gastrit Diyeti Listesi Örneği
Kahvaltı
- 1 adet haşlanmış yumurta
- 1 dilim light beyaz peynir
- 1 ince dilim tam buğday ekmeği
- 1 fincan şekersiz ılık çay
Ara Öğün
- 1 orta boy kabuksuz elma
Öğle Yemeği
- 1 kepçe çorba (tarhana ve domates çorbası hariç)
- 90-120 gram fırında/ızgara/haşlama yağsız et, tavuk, balık
- Haşlanmış sebze
Ara Öğün
- 4 yemek kaşığı probiyotik yoğurt
Akşam Yemeği
- 1 porsiyon zeytinyağlı sebze yemeği
- 4 yemek kaşığı light yoğurt
- 3-4 yemek kaşığı makarna/ pirinç lapası
Gece
- 1 su bardağı laktozsuz süt
Bu gastrit diyeti programı gastrit rahatsızlığı olan kişiler için örnek bir beslenme programıdır. Kişinin yaş, boy, mevcut kilo, metabolik rahatsızlıkları, besin tüketim durumu ve mide gastrit düzeyi göz önünde bulundurularak kişiye özgü bir şekilde revize edilmelidir. Bu yüzden uygulamadan önce mutlaka diyetisyeninize danışmalısınız.
Gastrit Tedavisi Nasıl Olur?
Mide iltihabının tedavisi ilaç ve beslenme tedavisi ile gerçekleştirilmektedir. Tedavide ilk olarak mide asit miktarının düzenlenmesi ve semptomlara neden olan durumların düzeltilmesi hedeflenmektedir. Yüksek ateş, karın ve baş ağrısı gibi durumların giderilmesi için uzmanlar tarafından ilaç tedavisine başlanılır.
Gastrit tedavisinde öncelik vücudun sıvı-elektorolit dengesinin sağlanmasıdır. Hem akut hem de kronik gastrit tedavisinde daha hızlı sonuç alabilmek adına hastalarda gastrit diyeti tedavisi de beslenme ve diyet uzmanları tarafından gerçekleştirilmelidir.
Kişilerde görülen bulantı, şişkinlik, kusma, mide krampı ve ağrısı gibi semptomların daha hızlı bir şekilde düzeltilmesi amacıyla beslenme düzeni kişiye özel olarak oluşturulmalıdır.
Gastrit Belirtileri Nelerdir?
Gastrit problemi olan kişilerde genellikle karın bölgesinde kramp ve ağrılar görülmektedir. Yemek yedikten sonra kişide aşırı gaz oluşumu ve geğirme isteği oluşur. Mide bulantısı, kusma, midede şişkinlik hissi en sık görülen belirtiler arasında yer almaktadır. Ayrıca yemek yerken görülen erken doygunluk hissi ve iştahsızlık mide gastritinin en belirgin özelliklerindendir.
Gastritin Nedenleri Nelerdir?
Gastrit, mide iç yüzeyindeki iltihaplanmanın bir sonucu olarak ortaya çıkar ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Belli başları gastrit nedenleri ise;
- Gün içerisinde yeterli ve dengeli beslenmemek
- Gün içerisinde aşırı miktarda çay, kahve, asitli içecek gibi kafein içeriği yüksek içeceklerin günlük önerilen miktarından fazla tüketmek
- Helicobacter pylori’nin midede bulunması
- Aşırı yağlı, baharatlı besinlerin tüketilmesi
- Aşırı alkol ve sigara kullanımı
- Kişilerde aşırı strese neden olan olayların yaşanması
- Safra sıvısının onikiparmak bağırsağından mideye kaçması nedeniyle gastrit görülebilmektedir. Bu yüzden mümkün olduğunca sağlıksız beslenme alışkanlıklarından kaçınılmalı ve sağlıklı yaşam tarzı benimsenmelidir.
Yaygın nedenler arasında Helicobacter pylori bakterisi enfeksiyonu, kronik kullanımı olan ağrı kesiciler ve antiinflamatuar ilaçlar, aşırı alkol tüketimi, stres, yanlış beslenme alışkanlıkları ve bazı otoimmün hastalıklar yer alır. Bu faktörler, mide mukozasında hasara neden olarak gastritin gelişimine katkıda bulunabilir.
OKUMA ÖNERİSİ: Hastalık Durumunda Beslenme ve Diyet
Gastrite İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir? Gastrite Ne İyi Gelir?
Mideyi yormayacak besinleri tercih ederek doğru beslenme ile gastritin tedavisi mümkündür. Asitli içecekler, alkol, kahve ve kızartılmış yiyecekler gastriti tetiklerken aşağıda belirtilen besinler gastritin hafiflemesi konusunda yardımcı olacaktır.
- Taze sebze ve meyveler
- Tam tahıllı ürünler
- Hindistan cevizi yağı
- Yulaf ezmesi, elma, fasulye ve havuç gibi yüksek lifli gıdalar
- Beyaz et ve balık çeşitleri
Ev yapımı yoğurt ve kefir gibi probiyotik içeren besinler gastrite iyi gelen yiyecekler arasında yer alır.
Gastrit Diyeti Uygularken Tüketilmemesi Gereken Besinler
Gastrit diyeti programında aşağıda yer alan besinlerin tüketiminden kaçınmalısınız.
- Salam, sosis, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri
- Kuru fasülye, nohut, mercimek gibi kurubaklagiller
- Asitli içecekler, şalgam suyu, alkol
- Sarımsak, hardal, mayonez, acı biber, domates
- Margarin, kuyruk yağı, yağlı peynir
- Yağda kızartılmış ve kavrulmuş besinler
- Hazır çorba
- Baharat
gibi besinler tüketilmemelidir.
Gastrite Karşı Alınması Gereken Önlemler
Mide rahatsızlığına neden olabilecek ilaçlar tüketilmemelidir. Eğer kullanmak zorunda iseniz mutlaka mide koruyucusu ile birlikte kullanmalısınız.
- Mide rahatsızlıklarını tetikleyen stres faktöründen kaçınmalısınız. Aşırı stresli ortamlarda bulunmamaya özen göstermelisiniz.
- Kafein içeriği yüksek olan besinlerin tüketiminden kaçınmalısınız.
- Genç yaşlarda sigara kullanmaya başlamamalısınız.
Sağlıklı ve dengeli beslenmelisiniz. Günlük beslenme programınızda her üç besin grubundan da yeterli miktarda besin olmasına özen göstermelisiniz.
OKUMA ÖNERİSİ: Mide Üşütmesi
Sık Sorulan Sorular
Gastrit Hastaları Sabah Kahvaltısında Ne Yemeli?
Gastrit hastalarının mutlaka güne kahvaltıyla başlamaları önerilir. Bu kahvaltı sırasında mide için yararlı besinler tercih edilir. Örnek vermek gerekirse; haşlanmış yumurta, beyaz peynir, dil peyniri, esmer ekmek, salatalık, marul ve sade zeytin gastrit hastaları için kahvaltıda tercih edebilecekleri sağlıklı besinler arasında yer alır. Bunun yanı sıra kahvaltıda bulunan besinlerin çok sıcak ya da çok soğuk olmaması gastrit hastalarının dikkat etmesi gereken bir diğer konudur.
Yoğurt Gastrite İyi Gelir Mi?
Gastrit hastaları için yoğurt bir çok sebepten ötürü sağlıklı bir seçimdir. İçerisinde yoğun miktarda bulunan probiyotik maddeler sayesinde yoğurt bakterilere karşı mide astarını korur ve oluşabilecek enfeksiyonların önüne geçer. Vücudun bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi konusunda da oldukça etkili olan yoğurt gastrite iyi gelen yiyecekler arasında yer alır ve sıklıkla tüketilmesi önerilir. Gastrit diyeti içerisinde yoğurt tüketimi sıklıkla tercih edilmektedir.
Gastrit Gaz Yapar Mı?
Mide problemlerinden kolon problemlerine kadar, yiyeceklerin normal sindirimini engelleyen herhangi bir şey sistemde aşırı gaza neden olabilir. Bunların başında ise gastrit gelir. Bu durum, midenizin astarının şişmesine ve tahriş olmasına sebep olan bir hastalıktır. Buna sebep olan şey bakterilerin neden olduğu bir ülser, ilaca tepki veya çok fazla mide asidi olabilir. Gastrit gaz yapar.
Gastrite Ne İyi Gelmez?
Diyetinizi değiştirmek zor olabilir, fakat sağlığınız için bunu yapmanız gerekir. Gastrite iyi gelmeyen belli gıdalar vardır. Yemek planlaması ve yemeklerin önceden hazırlanması, yolda kalmanıza yardımcı olabilir. Uzman hekiminizden size bir diyet planı vermesini isteyebilirsiniz. Gastrit diyetindeki gıdaların çoğu besleyicidir. Yağ, şeker ve tuz oranı yüksek ağır işlenmiş gıdalar gastrite iyi gelmez.
Kuruyemiş Gastrite Zararlı Mı?
Kuruyemişlerin içeriğindeki yağlar ve lifler, mideyi uyarabilir ve hassas bir mideye sahip olanlarda mide rahatsızlıklarını tetikleyebilir. Aynı zamanda kuruyemişler, belirli kişilerde gaz ve şişkinliğe neden olabilir.
Maden Suyu Gastrite İyi Gelir Mi?
Maden suyu, gazlı ve alkali yapısı sayesinde bazı kişilerde gastrit semptomlarını hafifletebilir.
Aç Kalmak Gastrite İyi Gelir Mi?
Aç kalmak gastrit ve mide rahatsızlığı olanlar için çok da akılcı bir çözüm değildir. Uzun süre aç kalmak ne yazıkki mide asidi seviyesini artıracak ve böylelikle rahatsızlıklarınız yeniden boy gösterecektir.
Limon Gastriti Tetikler Mi?
Limon ve limon benzeri asitli meyveler gastrit oluşumunu tetiklemektedir. Limon içerisindeki asit mide yapısını tahriş etmektedir.
Gastriti Olanlar Kahve İçebilir Mi?
Gastriti olanlar, kahve içerken dikkatli olmalıdır. Kahve, asit içeriği nedeniyle mideyi tahriş edebilir ve gastrit semptomlarını şiddetlendirebilir. Az miktarda ve sütsüz şekilde içmek, semptomları azaltmaya yardımcı olabilir.
Kaynak: https://www.healthline.com/health/gastritis-diet
https://www.verywellhealth.com/gastritis-diet-what-to-eat-for-better-management-4767967
