E Vitamini

E vitamini, vücudumuz için hayati öneme sahip olan bir antioksidandır. Cilt sağlığından bağışıklık sistemine kadar birçok farklı alanda önemli roller üstlenir. Ayrıca, hücreleri serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur ve genel sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlar. Bu yazıda, E vitamini hakkında merak edilenleri ve sağlık üzerindeki etkilerini derinlemesine inceleyeceğiz.

E Vitamini Nedir? Ne İşe Yarar?

E vitamini, yağda eriyen bir vitamin türüdür. Bitkisel yağlar, tahıllar, et, kümes hayvanları, yumurta, meyveler, sebzeler ve buğday tohumu yağı gibi birçok gıdada bulunur. Takviye olarak da edinmek mümkündür fakat doktor önerisi olmadan takviye kullanmak önerilmez. Eğer doktorunuz önermediyse besinlerden bu vitamini almak önerilir. Vücuttaki birçok organın düzgün çalışması için gerekli olan önemli bir vitamindir. Aynı zamanda bir antioksidandır. Antioksidanlar hücrelere zarar veren süreçleri yavaşlatmaya yardımcı olur.

Antioksidan olduğu için hücrelerinizin hasar görmesini önlemeye yardımcı olabilir. Bu vitamin, birçok gıdada doğal olarak bulunur. Yağda çözündüğü için vücudunuz bunu depolayabilir ve gerektiğinde kullanır. “E vitamini” terimi, sekiz farklı bileşiği tanımlar. Alfa tokoferol, insanlarda en aktif olanıdır.

Vücudun ayrıca, istilacı bakteri ve virüslerle savaşabilmesi için bağışıklık sistemini güçlendiren E vitaminine ihtiyacı vardır. Kan damarlarını genişletmeye ve kanın pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olur. Ayrıca hücreler birbirleriyle etkileşimde bulunmak ve birçok önemli işlevi yerine getirmek için bu vitamini kullanırlar.

E Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

Birçok besinde bol miktarda bulunur ve vücutta depolanır. Böylece ihtiyaç duyulduğunda vücut tarafından kullanılabilir. Bağışıklık sistemini güçlendirmesi, hücrelerin işlevlerini yerine getirmesi ve korunması için temel vitaminlerden biridir. E vitamini içeren besin kaynakları şöyledir:

• Bitkisel yağlar doğal E vitamini kaynaklarıdır. Bunlar buğday rüşeymi yağı, ayçiçeği yağı, badem yağı, pirinç kepeği yağı, üzüm çekirdeği yağı, kanola yağı, palm yağı, aspir yağı, mısır ve soya yağıdır.
• Bazı kuruyemişler bol miktarda bu vitamini içerir. Bunlar badem, yer fıstığı, Antep fıstığı, çekirdek, kabak çekirdeği, ceviz, kaju ve fındıktır.
• Ispanak, pancar, balkabağı, hardal, kuşkonmaz, ve brokoli yeşil sebzeler arasında bu vitamini içerenlerdendir.
• Kırmızı biber, avokado, mango, kivi, böğürtlen, kuş üzümü, kuru kızılcık, zeytin, kayısı, ahududu bitkisel E vitamini kaynaklarındandır.
• Kaz eti, havyar, ahtapot, ıstakoz gibi hayvansal kaynaklardan da E vitamini alınabilir.

E vitamini, fındık, tohumlar, yeşil yapraklı sebzeler, yağlı balıklar ve bazı bitkisel yağlar gibi birçok besinde bulunur. Düzenli olarak bu besinleri tüketerek vücudunuzun E vitamini ihtiyacını karşılayabilirsiniz. Dengeli bir beslenme programı oluşturarak vücudunuzun ihtiyaç duyduğu E vitamini miktarını sağlayabilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz.

En Çok E Vitamini İçeren Besinler Tablosu

Besin	Miktar	E Vitamini (mg)	Günlük Değer (%)
Ayçiçek yağı	1 yemek kaşığı (15 ml)	4.5	30
Badem	100 gr	26.8	179
Ayçiçeği çekirdeği	100 gr	35.13	234
Ispanak	100 gr	2.03	13.5
Brokoli	100 gr	1.5	10
Avokado	100 gr	2.07	13.8
Kırmızı biber	100 gr	1.04	6.9
Mango	100 gr	3.89	25.9
Kivi	100 gr	1.46	9.7
Buğday tohumu yağı	1 yemek kaşığı (15 ml)	2.0	13.3
Fıstık ezmesi	100 gr	2.07	13.8
Kabak çekirdeği	100 gr	25.8	172
Domates	100 gr	0.53	3.5
Zeytinyağı	1 yemek kaşığı (15 ml)	1.9	12.7

E Vitamini Faydaları Nelerdir?

Vücudunuzun bağışıklık sisteminizi desteklemek ve hücrelerinizin yenilenmesine yardımcı olmak için ihtiyaç duyduğu bir maddedir. Ayrıca, genel sağlığınız için gerekli olan antioksidan ve antienflamatuvar özelliklere sahiptir. Vücudun ihtiyaç duyduğu temel maddelerden biri olan E vitamininin faydaları şöyledir:

• Bağışıklık sistemini destekler ve enfeksiyonlara karşı direnç kazanmanıza yardımcı olur.
• Hücreler birçok işlevi yerine getirebilmek için E vitaminine ihtiyaç duyar.
• E vitamini hücrelerin daha uzun süre sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
• Hücrelerin ömrünü kısaltarak birçok hastalığa ve soruna neden olan serbest radikallerin etkisini azaltır. En güçlü antioksidanlardan biri olarak bilinir.
• Cilde dışarıdan uygulandığında cilt yüzeyini de serbest radikallerin yol açtığı hasardan korur.

E vitamini bir çok hastalığa iyi gelerek sizi iyileştirir. Dengeli bir beslenme programıyla E vitamini alımını artırarak sağlığınıza olumlu katkıda bulunabilirsiniz.

E Vitamini Eksikliği Nedir?

Düşük E vitamini diyetinin neden olduğu E vitamini eksikliği gelişmekte olan ülkelerde yaygındır. Gelişmekte olan ülkelerde bunun nedeni genellikle bir emilim bozukluğudur. Bazı bebekler E vitamini eksikliği ile doğar ve bu durum normalde yaşla birlikte düzelir.

E Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

E vitamini vücut için hayati öneme sahip bir antioksidandır ancak eksikliği bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. E vitamini eksikliği belirtileri genellikle cilt, saç, göz ve bağışıklık sistemi üzerinde görülür. Bu belirtileri tanımak ve tedavi etmek önemlidir.

• Bağışıklık sisteminin zayıflığı
• Dolaşım sorunları (kol ve bacaklarda, daha sonra kalp ve beyinde)
• İstemsiz titreme (tremor)
• Bozulmuş refleksler
• Kas zayıflığı
• Azaltılmış hassasiyet
• Zihinsel yavaşlama (retardasyon)
• Retina hastalığı (retinopati)

E vitamini eksikliği vitamin takviyeleri ile tedavi edilir. Dozaj, semptomların ciddiyetine, eksikliğin nedenine ve bireysel risk faktörlerine bağlıdır.

E Vitamini Eksikliği Nelere Yol Açar?

Genetik, bazı hastalıklar, prematüre doğum veya çok az E vitamini içeren besin tüketilmesi bu vitaminin eksikliğine yol açabilir. Yemeklerde kullanılan bitkisel yağlarda bulunması ve vücutta depolanması sayesinde bu eksiklik yaygın görülmez. Fakat E vitamini eksikliği durumunda bazı sağlık problemlerine neden olabilir:

• Kas zayıflığı: Merkezi sinir sistemi için gereklidir. Vücudun temel antioksidanları arasındadır. Eksikliği oksidatif strese neden olur ve bu da kas zayıflığına yol açabilir.
• Koordinasyon ve yürüme zorlukları: Bu vitaminin eksikliği bazı nöronların bozulmasına ve sinyal iletme yeteneklerinin zarar görmesine neden olabilir. Bu da koordinasyon ve yürüme zorluklarına yol açar.
• Uyuşma ve karıncalanma: Sinir liflerinin hasar görmesi, sinirlerin sinyalleri doğru bir şekilde iletmesini engelleyebilir ve bu da periferik nöropati olarak da adlandırılan bir soruna neden olabilir.
• Görme bozukluğu: E vitamini eksikliği, retinadaki ve gözdeki diğer hücrelerdeki ışık reseptörlerini zayıflatabilir. Bu, zamanla görme kaybına neden olabilir.
• Bağışıklık sistemi sorunları: Bazı araştırmalar, bu vitaminin eksikliğinin bağışıklık hücrelerini engelleyebileceğini öne sürüyor. Daha yaşlı yetişkinler özellikle risk altında olabilir.
• Daha fazla serbest radikal hasarı: Serbest radikaller hücrelerin ömrünü kısaltır ve onlara zarar verir.Güçlü bir antioksidan olması sayesinde serbest radikal hasarını azaltır. Eksikliği durumunda vücudun genelinde hücrelerin sağlıklı kalması zorlaşır.

E Vitamini Eksikliği Nasıl Giderilir?

E vitamini eksikliğinde yapmanız gerekenler aşağıda;

• E vitamini eksikliği, nedenine bağlı olarak tedavi edilir.
• Eksiklik bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, neden örneğin ilaçla tedavi edilir.
• Sebep yetersiz beslenme veya yetersiz beslenme ise, diyet değiştirilmelidir.
• Günlük E vitamini ihtiyacını karşılamak için, önerilen alımın diyetle karşılanamadığı durumlarda gıda takviyeleri yararlı olabilir.
• Gıda takviyeleri etkili bir koruma sağlamak için en az 400 I.E. (I.E.=Uluslararası Birim – 1mg 1.49 I.E.’ye karşılık gelir) E vitamini içermelidir.

Yukarıdaki önerilerimi dikkate alarak e vitamini eksikliğinden kurtulabilirsiniz.

Vitamin Hapı / Takviyesi Kullanılmalı Mıdır? İşe Yarar Mı?

Çoğu insan önerilen miktarda E vitaminini gıdaları yoluyla alır ve herhangi bir ek vitamin tabletine veya yağına ihtiyaç duymaz. Ancak alamıyorsa tabiki de takviye kullanabilir.

• Kolza tohumu, ayçiçeği veya zeytinyağı gibi bitkisel yağlar bol miktarda E vitamini içerir. Sentetik olarak da üretilebilir, ancak bu durumda antioksidan özelliği yoktur ve vücutta sadece %50’ye kadar doğal E vitaminine dönüştürülebilir.
• Biraz yüksek kaliteli zeytinyağı ve birkaç fındık içeren bir salata, preparatlardan daha iyi E vitamini içerir – ve ayrıca E vitamini yağı olarak adlandırılan yağdan çok daha ucuzdur.

Vitamin hapı yada takviyesi olarak e vitamini kullanabilirsiniz. Multivitamin hap kullanımı yapıyorsanız, içerisindeki e vitamini oranları da yeterli olacaktır.

Sık Sorulan Sorular