Gebelik şekeri diyeti, annenin ve bebeğin sağlığı için son derece önemlidir ve doğru beslenme bu süreçte büyük bir rol oynar. Gestasyonel diyabet ya da halk arasında bilinen adıyla gebelik şekeri, hamilelik sırasında ortaya çıkan bir durumdur ve beslenme düzeninde yapılacak doğru değişikliklerle kontrol altına alınabilir. Bu yazıda, gebelik şekeri diyetinin ne olduğunu, nasıl uygulandığını ve hamilelik sürecinde sağlıklı bir yaşam için önemli ipuçlarını ele alacağız.
Gestasyonel Diyabette Örnek Diyet Listesi
Aşağıda verilen örnek diyet listesi ile gebelik şekeri diyeti listesinin uygulaması hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
- Kahvaltı: 1 adet haşlanmış yumurta, 1 dilim peynir, 2 dilim tahıllı ekmek ve bol yeşillik
- Ara Öğün: 1 adet elma ve 1 bardak süt
- Öğle Yemeği: 1 porsiyon sulu sebze yemeği, 2 yemek kaşığı yoğurt, bol yeşillikli ve yağsız salata
- Ara Öğün: 3 adet kuru kayısı, 2 ceviz ve 1 porsiyon probiyotik yoğurt
- Akşam Yemeği: 1 kase çorba, 1 porsiyon tavuk göğsü, bol yeşillikli salata ve 1 bardak ayran
- Gece Atıştırması: 1 bardak süt ve 1 adet meyve
Diyabetli Hamilelerin Beslenmede Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?
Gebelik öncesi dönemde diyabet hastalığı olmayan kişilerde gebelik zamanında ortaya çıkan gestasyonel diyabet için uygulanacak en etkili yöntem beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesidir. Anne adayları bu dönemde beslenme düzenlerinde yapacağı küçük değişiklikler ile gestasyonel diyabet ile kolaylıkla mücadele edebilir. Bu yüzden gebelik şekeri diyeti sırasında beslenme için uygulanabileceklere dikkat edilmelidir.
- Ara ve ana öğünler gün içerisinde dengeli dağıtılmalıdır.
- Öğünler arasında mutlaka 2-3 saat bulunmasına dikkat edilmelidir.
- Günlük en az 2-3 litre su tüketilmelidir.
- Sabah ve akşam öğünlerinde karbonhidrat tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Tüm öğünlerde proteine yer verilmeli, yeterli protein alımı sağlanmalıdır.
- Gece atıştırmalıklarında basit karbonhidratlardan kaçınılmalıdır.
- Yeterli miktarda posa alımı sağlanmalı, sebze ve meyve tüketimi ihmal edilmemelidir.
Gebelik Şekeri Diyetinde Neler Tüketilmeli?
Genellikle hamileliğin ikinci döneminde görülen gestasyonel diyabet, önlem alınmazsa anne adayı ve bebek için ciddi sağlık problemlerine sebep olabilir. Bu yüzden gestasyonel diyabet tanısı konmuş anne adayının ilk olarak bir diyetisyen ile birlikte beslenme programı oluşturması önerilir. Oluşturulan bu beslenme programına sadık kalmak gebelik şekeri diyeti için oldukça önemlidir. Anne adaylarına önerilen beslenme programı içerisinde genellikle aşağıdaki besin gruplarının yer aldığını görmekteyiz.
- Glisemik indeksi düşük karbonhidratlar
- Yüksek lifli gıdalar
- Tam tahıllar (ekmekler, kuru baklagiller, tahıl ürünleri)
- Süt ve süt ürünleri
- Et, tavuk, hindi ve balık
- Sebze ve meyveler
- Aynı zamanda gebelik şekeri diyeti uygulayan anne adaylarının şekerli ve rafine gıdalardan uzak durması tavsiye edilmektedir.
Gebelik Şekeri Diyetinde Neler Tüketilmemeli?
Gestasyonel Diyabet geçici bir durum olsa da anne adaylarının bu dönemde beslenmelerine dikkat etmeleri gerekmekte ve diyetisyen tarafından hazırlanan beslenme programına uymaları tavsiye edilmektedir. Buna göre aşağıda yer alan besin maddeleri gebelik şekeri diyeti sırasında tüketilmemeli, tüketildiğinde de mutlaka porsiyon kontrolü yapılmalıdır.
- Bal, pekmez ve diğer şekerli gıdalar
- Şekerli içecekler
- Şerbetli tatlılar
- Basit karbonhidratlar
- Beyaz unlu gıdalar ve pirinç
- Patates gibi yüksek glisemik indeksli karbonhidratlar
- Muz, incir, kavun, üzüm, karpuz, dut ve diğer kuru meyveler
Gestasyonel Diyabet (Gebelik Şekeri) Nedir?
Halk arasında gebelik diyeti olarak da bilinen gestasyonel diyabet, ilk defa gebelikte ortaya çıkan ve genellikle gebelikten sonra düzelen glukoz intoleransıdır. Bebeğin beslendiği plesentadan salgılanan hormonlar sebebiyle insülin direnci ile karakterize olan bir dönemdir. Özellikle hamileliğin ikinci yarısında etkilerini hissettiren bu dönem hormonların artması ile pankreas rezervi sınırlı olan kadınlarda kan şekeri değerinin yükselmesi ile sonuçlanır.
Genellikle gebelik şekeri diyeti gebe kadınların %3 ile %8’i arasında görülür. Hamilelikle sık karşılaşılan problemlerden biridir. Çoğu zaman dikkat çekici belirtilerle ortaya çıkmaz ve semptomları gebelikle karıştırılır. Ancak ilerleyen dönemlerde hem anne hem de çocuğun gelişimi açısından çeşitli komplikasyonlara sebep olabilir. Bu yüzden gerekli test ve tahlillerin zamanında yapılması oldukça önemlidir.
Gebelik Şekeri Neden Oluşur?
Hamilelik, kadın vücudunun organları üzerinde önemli bir baskı oluşturur. Anne adayının diyabete yatkınlığı da varsa, pankreasın insülin üretimi yetersiz kalabilir – diyabet gelişir. Doğumdan sonra kan glikoz seviyeleri genellikle normale döner, ancak gebelik diyabeti yaşamın ilerleyen dönemlerinde tip 2 diyabetin habercisi olabilir.
Şekerin kandan vücut hücrelerine emilimi hamilelik sırasında her kadında yavaşlar. Bu nedenle yüksek kan şekeri seviyeleri olağandışı değildir. Sadece kan şekeri belirli değerleri aştığında doktorlar gestasyonel diyabetten bahsederler. Türkiye Diyabet Bilgi Servisi’ne göre, hamile kadınların yaklaşık yüzde altısında gestasyonel diyabet gelişmektedir.
Gebelik Şekerinin Riskleri Nelerdir?
Gebelik diyabeti olan kadınlar yüksek riskli gebe kadınlar olarak sınıflandırılır. Bununla birlikte, hamilelik çoğu kadın için normal şekilde ilerler. Hamilelik sırasında annede oluşabilecek riskler şunlardır:
- Bazen idrarda artan protein atılımının eşlik ettiği yüksek kan basıncı (preeklampsi).
- İdrarda şeker artışına bağlı idrar yolu enfeksiyonları.
- Artan ölçüde erken doğum riski.
- Bebeğin doğum ağırlığının artması nedeniyle sezaryen doğumlar.
Hamilelik süresince uygulamanız gereken HAMİLE DİYETİ İÇİN TIKLAYIN!
Gebelik Şekeri Belirtileri Nelerdir?
Gebelikte yüksek kan şekeri seviyeleri, gebelik muayeneleri sırasında jinekolog tarafından tespit edilir.
Bu nedenle teşhis genellikle hamile kadınlar için sürpriz olur. Tip 1 ve 2 diyabetin şiddetli susuzluk ve sık idrara çıkma gibi tipik uyarı işaretleri genellikle yoktur. Yorgunluk ve halsizlik görülebilir, ancak genellikle normal gebelik belirtileri olarak yorumlanır.
Tip 2 Diyabete Yakalanmamak için Ne Yapabilirsiniz? HEMEN ÖĞRENİN!
Sık Sorulan Sorular
Gebelik Şekeri Olanlar Hiç Tatlı Yiyebilir Mi?
Gestasyonel diyabet veya gebelik şekeri olan kadınların, kan şekerlerini kontrol altında tutmak için diyetlerine dikkat etmeleri önemlidir. Ancak, tatlı yemek kesinlikle yasaklanmış bir şey değildir. Ancak, tatlı tüketimi de sınırlandırılmalı ve kontrollü bir şekilde yapılmalıdır.
Gestasyonel diyabetli kadınlar, tatlı ihtiyaçlarını karşılamak için şekerli gıdalar yerine sağlıklı tatlı alternatiflerine yönelmelidirler. Örneğin, taze veya dondurulmuş meyveler, yoğurt, taze sıkılmış meyve suyu veya kuru meyveler, tatlı ihtiyaçlarını karşılamak için sağlıklı seçeneklerdir.
Şeker Yükselince Bebeğe Zarar Verir Mi?
Eğer gestasyonel diyabet kontrol altına alınmazsa, anne adayının yüksek kan şekeri seviyeleri, bebeğe zarar verebilir. Bu yüksek kan şekeri seviyeleri, bebeğin büyüme hızını etkileyebilir ve ayrıca bebeğin doğumdan sonra kan şekeri düşüklüğü yaşama riskini artırabilir.
Ayrıca, gestasyonel diyabet, bebeğin doğumdan sonra obezite, tip 2 diyabet ve diğer sağlık sorunları geliştirme riskini artırabilir.
Gebelik Diyabeti Beslenme İle Düzelir Mi?
Gebelik sırasında ortaya çıkan diyabet hastalığı için anne adaylarına sağlıklı ve dengeli beslenme düzeni tavsiye edilir. Düzenli ve bilinçli beslenerek gestasyonel diyabeti atlatmak mümkündür. Bu noktada bir doktor ve diyetisyenle çalışmak ve bir beslenme düzeni oluşturmak oldukça önemlidir. Hatta bu beslenme düzenini yaşam tarzına uygun hale getirmek hamileliğin de daha sağlıklı geçmesini sağlamaktadır. Özellikle hamileliğin diyabeti ağırlaştırıcı bir dönem olduğu göz önüne alındığında gebelik şekeri diyeti büyük önem arz etmektedir. Programa sadık kalındığında ve günlük yaşama entegre edildiğinde gebelik diyabetinin beslenme ile düzelmesi mümkündür. Daha rahat bir hamilelik için anne adaylarının mutlaka beslenme programlarına uyması ve gerekli durumlarda düzenli tahlil yaptırması tavsiye edilmektedir.
