Gıda intoleransı, bazı gıdaların sindirim sistemi tarafından tolere edilememesi durumudur ve çeşitli semptomlara neden olabilir. Gıda intolerans testi, bu hassaslıkları belirlemek ve sağlıklı bir diyet planı oluşturmak için önemli bir araçtır. Bu yazıda, gıda intoleransı testinin ne olduğunu, nasıl yapıldığını ve hangi adımların izlendiğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Sağlıklı bir yaşam için doğru besinleri seçmek ve vücudumuzu iyi tanımak için bu önemli bilgiye göz atalım.
Gluten İntoleransı Nedir?
İlk kez 1980 senesinde tanımlanan gluten intoleransının görülme sıklığı günümüzde giderek daha yaygın hale geldi. Çölyak dışı gluten duyarlılığı adıyla da bilinen gluten intoleransının sebebi henüz tam olarak ortaya çıkarılamadı. Ancak bu alanda yürütülen çalışmalar tüm hızıyla sürdürülmeye devam ediyor. Gluten intoleransı, çölyak hastalığı ile birçok benzerlik gösteriyor. Fakat hastaların beslenme düzenlerinde çölyakta olduğu gibi katı disiplinler uygulanmıyor.
Vücuda alınan tüm besinler sindirimin ardından ince bağırsağa gider. İhtiyaç duyulan besin öğeleri, bağırsakların iç kısmında yer alan villus çıkıntıları tarafından emilir ve vücuda dağılır. Ancak gluten intoleransı bulunan kişilerde, gluten emilimi sağlanamaz. Bunun sonucunda ise hazımsızlık, şişkinlik, gaz problemi ve baş ağrısı gibi şikayetler ortaya çıkar. Beslenme programından gluten içerikli gıdaların çıkarılması ile şikayetler sona erer. Ancak şikayetler giderildikten ve gerekli kontroller yapıldıktan sonrasında bu besinlerin tüketimi ile şikayetlerin tekrarlanıp tekrarlanmayacağı görülmelidir.
Gıda İntoleransı Nasıl Anlaşılır?
Gıda intoleransı, kişilerin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren durumlardan bir tanesidir. Gıda intoleransı bazı besinlerin vücutta sindirilememesi sorunudur. Kişi insülin direnci olmadığı halde, gıda intoleransı nedeniyle kilo verememektedir. Bunun yanı sıra, besinlerin vücutta sindirilememesi sorunu, sürekli baş ağrısı yaşanması, halsizlik ve yorgunluk gibi problemleri beraberinde getirir. Eğer bu tarz durumları sürekli olarak yaşayan kişiler varsa ve herhangi başka hiçbir hastalık bulgusuna rastlanmamışsa, gıda intolerans testi yaptırmalıdır.
Gıda intolerans testi kişilerin sindiremediği gıdaları ortaya çıkarmaktadır. Daha sonra doktor eşliğinde, durum değerlendirilmesi yapılmaktadır. Kişiler kolay bir tedavi yöntemi ile bu durumla baş etmeyi sonlandırabilir ve yaşam kalitesini arttırabilir.
Gıda Toleransı Testi Yaptırmalı Mıyım?
Sindirim sisteminiz ile ilgili sorunlar yaşıyor ve öğün sonrası rahatsızlıklar yaşıyorsanız gıda intolerans testi yaptırmanız gerekecektir. Genel sağlık sorunları göz önünde bulundurulurken bazı hekimler de bu testin yaptırılmasında fayda görüyor. Pahalı testler olması nedeniyle birçok kişi geri planda kalmayı tercih ediyor ancak unutmayın ki sağlığınız her şeyden önemlidir. Besin alerjisi ile çok fazla karıştırılan bu hastalık, test ile birlikte daha net bir şekilde ortaya çıkacak ve size uygun besin tablosu hazırlanarak daha sağlıklı ve daha sorunsuz bir şekilde beslenmeniz de mümkün hale gelecektir.
Gıda İntoleransı Testi Nedir?
Besin hassasiyetinin varlığını ortaya koyan ve sindirim sisteminizin hangi besinlere yabancı olup hangi besinler ile iyi anlaştığını klinik bulgular ile birlikte ortaya çıkan özel bir testtir. Kliniklerde, hastanelerde ve diyetisyenlerin ofislerinde bu testi yaptırabilirsiniz.
Gıda İntoleransı Testi Nasıl Yapılır?
Gıda intolerans testi öncesinde genel sağlık kontrollerinin uzman bir hekim tarafından yapılması gerekiyor. Sorunun besin alerjisi mi yoksa gıda intoleransı mı kaynaklı olup olmadığı belirlendikten sonra test için hazırlıklar başlayacaktır. Aç karnına ya da tok karnına gibi bir durum söz konusu değildir. Klinik ya da diyetisyen kişinin ofisine gittiğinizde 30 saniyelik bir işlem süreci karşınıza çıkıyor. Parmak ucundan alınacak kan ile birlikte işlem tamamlanır ve sonuç için araştırmaya gönderilir. Analiz için alınan bir miktar kan, özel tüpe konularak araştırmaya gönderiliyor.
Test için açlık-tokluk gerekmez, laboratuvara gelen kişi 30 saniyelik bir işlem ile parmak ucundan kan verir. Eller sabunla yıkanır, İğne parmağınızın üzerine konup üstündeki bölüme bastırılır, parmak ovalanarak bir damla kan çıkarılır, özel bir pamuk ile kan emdirilir, analiz için emdirilmiş kan özel tüpüne konur. Sonucun da kısa sürede ortaya çıkacağını belirtmek gerekiyor. Bu ağrısız ve acısız yöntem ile birlikte sizler de gıda intoleransı hakkında detaylı ve net bilgi edinebilirsiniz.
Gıda intoleransı Testi Sonuçları Nasıldır?
Gıda intolerans testi, tükettiğiniz herhangi bir gıdanın içerisinde yer alan herhangi bir maddeye karşı sindirim sisteminizin reaksiyonu olup olmadığını ölçen bir testtir. Besindeki herhangi bir madde kişinin sindirim sistemi tarafından doğru bir biçimde sindirilemez ya da parçalanamaz. Bu durum sindirim sistemini tahriş eder ve bazı hasarlara yol açar. Gıda intoleransının nedeni, enzim eksikliği ya da gıdanın içindeki maddenin sindirilememesinden kaynaklı oluşur. Örneğin laktoz intoleransı, sütte yer alan laktoz karbonhidratının sindirilmesini sağlayan laktaz enzimi eksikliği sonucu oluşur.
Türkiye’de Hangi Firmalar Gıda İntolerans Testi Sunuyor ?
Peki gıda intolerans testini nerede yaptırabiliriz? Türkiye’de hangi firmalar gıda intolerans testi sunuyor?Türkiye’de birçok devlet ve özel hastanelerde gıda intolerans testi yapılmaktadır. Her hastanede yapılmadığı için, testi yaptırmaya gitmeden önce hastaneyi aramanızda fayda var. Böylelikle gıda intolerans testi daha hızlı yaptırabilirsiniz. Genelde belirtiler 1-2 gün sonra veya daha geç ortaya çıkar. Bu yüzden gıda ile ilgili şikayetler arasında bağlantı kurmak biraz zordur.Türkiye’de hastaneler dışında gıda intolerans testi yapabileceğiniz bazı yerler:
- Tria Club
- Synevo
- Synlab
- Yorktest
Gıda intolerans testinin yapılması acısız ve basit bir uygulamadır. Hijyenik koşullarda uygulanır. Gıda intolerans testi uygulayan firmalar kendi ofislerin, bazı hastanelerde ya da diyetisyen kliniklerinde diyetisyenler tarafından kolayca uygulanabilir. Testin sonuçlarını diyetisyen inceledikten sonra, size aktarır ve alerjiniz bulunan besinleri öğrenmiş olursunuz.
Sonrasında bu test sonuçlarına göre size uygun bir beslenme planı hazırlanır. Hassasiyetin olduğu besin, ilerleyen zamanlarda hassasiyetin oluşabileceği yani tüketimin sınırlı tutulması gereken besin ve tüketiminde sakınca olmayan, herhangi bir reaksiyon göstermeyen besin sütunları tablolarda yer alır. Eğer herhangi bir ürüne hassasiyetiniz veya alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız, gıda intolerans testini kolayca yaptırabilirsiniz.
Gıda intoleransı Belirtileri Nelerdir?
Eğer herhangi bir gıda alerjiniz varsa, o gıdayı ilk yediğinizde herhangi bir şey hissetmezsiniz. Gıdaya hassasiyetiniz olup olmadığını, gıdanın ikinci kez tüketilmesi sonucu anlaşılır. İşte gıda intolerans belirtileri:
- Mide ağrısı, bulantı ve kusma yaşanması,
- Deride kaşıntı, döküntü ve kurdeşen gibi rahatsızlıkların görülmesi,
- Dilde, boğazda ya da gözlerde ş aniden meydana gelen şişme,
- Şiddetli göğüs ağrısı hissetmek,
- Aniden başlayan nefes darlığı ve ani fenalık hissi yaşamak,
- Tansiyon düşüklüğü yaşamak ve baş dönmesinin başlaması,
- Bayılma ve anaflaktik şok yaşamak,
- Kramplar,şişkinlik ve gaz şikayetlerinin baş göstermesi,
- Uzun süre geçmeyen ciddi baş ağrıları yaşamak,
- Hiçbir sebep yokken yorgun ve keyifsiz hissetmek,
- Kusma ve ishal yaşamak,
- Aniden sebepsiz bir şekilde başlayan kilo artışı,
- Boğazlarda, gözlerde ya da dilde şişme yaşanması, gibi belirtiler görülür.
Bu durumlar ile karşılaştığınızda en kısa sürede hekiminiz yada diyetisyeninizden gıda intolerans testi yapılmasını rica edin.
Besin İntoleransı Olanlar Nasıl Zayıflar?
Besin alerjisi olan kişilerin, o besinlerden uzak durmaları gereklidir. Buna karşılık besin intoleransları daha çok dozla ilişkilidir ve besin alındıktan belirsiz bir süre sonra ortaya çıkabilir. Örneğin domatese karşı besin intoleransı olan bir kişi domates yedikten birkaç gün sonra yorgunluktan şikayet edebilir. Bu durumda kişi gıda intolerans testi yaptırmalıdır. Testin sonucuna göre, hassasiyeti ve alerjisi olduğu ürünlerden uzak durmalıdır.
Besin intoleransı olan kişiler zayıflamadan önce, gıda intolerans testi yaptırmalıdır. Bir uzman tarafından bu testin sonuçları inceledikten sonra, kişinin sahip olduğu hassasiyet ve alerjisi olduğu besinler ortaya çıkacaktır.
Bu durumdan sonra uzman birinin bu testin sonuçlarına göre hazırlayacağı bir diyet programı olacaktır. Kişi de bu diyet programına uyarak kolay ve sağlıklı bir şekilde zayıflayabilir.
Gıda Alerjisi Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Gıda alerjisi olan hastalara uygulanan tedavi yöntemlerinden bahsedecek olursak, alerjisi olan hastalara eğer doktor uygun görürse çocukluk çağı aşıları yapabilir. Tabi buna karar verilmeden önce, gıda intolerans testi yapılmalı ve sonuçları üzerinden bir yol izlenmelidir. Gıda alerjileri çocuklarda ve yetişkin bireylerde düzelme eğilimi gösterebilir.
Bu nedenle, gıda intolerans testi belli aralar ile yapılıp, düzelip düzelmediği takip edilebilir. Bu nedenle belli aralarla hastalar; Süt, yumurta, buğday ve soya alerjileri yıllar içinde çoğunlukla düzelir. Buna karşılık kuruyemiş, balık ve kabuklu deniz hayvanları alerjilerinin düzelmesi daha nadirdir. Diğer alternatif tedavi yöntemlerinden ve tavsiyelerden bahsedecek olursak bunlar;
- Her hastaya acil durumlar için bir eylem planı düzenlenmeli.
- Besin alerjisi olan çocuk okulda arkadaşlarının yiyeceklerini paylaşmama konusunda uyarılmalıdır.
- Hasta ve ailesi besin alerjenleri ve bunlardan kaçınma konusunda eğitilmelidir.
- İşlenmiş, dondurulmuş veya paketlenmiş gıdalar gizli besin proteinleri içerebilir; alışveriş sırasında besin etiketleri ve içerikleri dikkatle okunmalıdır.
- Restoranlarda yenen yemeklerde de gizli besin alerjenleri olabilir; hazırlayan kişilerden yiyecek içerikleri hakkında bilgi alınmalıdır.
- Sonuç olarak besin alerjilerinde maalesef kanıtlanmış bir tedavi yöntemi yoktur. Hastanın alerjik olduğu besin ve ürünlerinden kaçınması reaksiyonları önlemenin tek yoludur. Çok az miktardaki besinlerin tüketilmesiyle bile şiddetli reaksiyon olabileceği için kaçınmak şarttır.
Besin Alerjisi ile Besin İntoleransı Arasındaki Fark Nedir?
Besin alerjisi ve besin intoleransı çok fazla karıştırılıyor ancak her iki sorun arasında önemli farklar olduğunu da belirtmek gerekiyor. Besinlere karşı verilen bağışıklık sistemi yanıtı ya da uyarısı olarak tanımını yapabileceğimiz besin alerjisi, vücudun, ilgili besine karşı savunma mekanizması oluşturulması olarak da tanımlanıyor.
Besin intoleransı ise bağışıklık sisteminin değil, sindirim sisteminin verdiği yanıt ve uyarı biçimidir. Besinde yer alan herhangi bir maddenin sindirim sistemini zorlaması ve sindirim sisteminin bu madde ile başa çıkamaması durumudur.
Gıda İntolerans Testi Fiyatları
Gıda intolerans testi fiyatları başvurulacak hastaneye göre değişiklik göstermektedir. Genellikle çok yüksek fiyatlar teklif edilmemektedir ve aslında kişiler için zorunluluk arz eden bir durumdur. Gıda intoleransı fark edildiğinde, kişiye kilo vermek istesin ya da istemesin bir liste tanımlanacaktır. Durumuna göre bir süre, gıda intoleransı olan besinleri kişi tüketmeyecektir. Daha sonra yavaş yavaş listeye bu besinler eklenecek ve durum kontrol edilecektir. Kişi bu şekilde gıda intoleransı olan besinlere karşı durumunu düzeltebilir.
Gıda intolerans testi fiyatları hakkında detaylı bilgi almak için, yapılacak olan hastanenin aranması gerekmektedir. Yaşam kalitesini düzeltmek için hazırlanmış olan bu test, gerçekten fayda sağlayacak ve kişilerin daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine katkıda bulunacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Gluten Testi İçin Hangi Doktora Gitmek Gerekir?
Gluten intoleransı teşhisi koymak için genellikle bir gastroenterolog veya alerji uzmanına gitmeniz önerilir. Bu uzmanlar, gluten intoleransı ile ilgili testleri yapabilirler ve doğru teşhisi koyabilirler.
Ayrıca, aile hekiminiz de size bu konuda yardımcı olabilir. Size uygun bir doktor seçmek için aile hekiminizle konuşabilir veya sağlık sigortanızın kapsamında bulunan doktorlar arasından seçim yapabilirsiniz.
Gluten İntoleransı Kan Testinde Çıkar Mı?
Gluten intoleransı, bazı kişilerin gluten proteinine karşı bağışıklık sistemi tepkisi göstermesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, çölyak hastalığı gibi gluten duyarlılığına yol açabilir. Gluten intoleransı tanısı koymak için kan testi kullanılmaz. Kan testleri, genellikle çölyak hastalığının teşhisinde kullanılır. Çölyak hastalığı, bağırsaklarda hasara neden olan bir otoimmün hastalıktır ve gluten intoleransından farklı bir durumdur.
Gluten intoleransı teşhisi koymak için doktorlar genellikle bir dizi test yaparlar. Bu testler arasında bir eliminasyon diyeti, deri testleri ve çölyak hastalığı testleri yer alabilir. Çölyak hastalığı testleri arasında kan testleri, genetik testler ve bağırsak biyopsisi bulunur. Bu nedenle, eğer gluten intoleransından şüpheleniyorsanız, bir doktora danışmanız ve gerekli testlerin yapılması için yönlendirmelerini istemeniz önerilir.
Gluten İntoleransı Sonradan Olur mu?
Bazı insanlar çölyak ile doğar veya bu durumu çocukken de geliştirebilirler. Diğer insanlar daha sonraki yaşamlarına kadar hastalığı geliştirmeyebilir. Bunun nedeni bilinmemektedir. Bazı araştırmalar, insanların çölyak hastalığına genetik bir yatkınlığa sahip olabileceğini, ancak semptomların yalnızca diyette hatırı sayılır bir süre boyunca bu hastalığı tetikleyecek miktarda glüten bulunduğunda ortaya çıktığını öne sürüyor. Buna ek olarak ise, çevresel faktörler ve stres de gluten intoleransının sonradan gelişiminde rol oynayabilir. Örneğin, birçok kadın hamilelik ve doğumdan sonra çölyak semptomları yaşamaya başlayabilir. Diğer insanlar, konuyla alakasız bir hastalıktan kurtulduktan sonra veya yaşamlarında stresli bir dönemin ardından gluten intoleransını sonradan geliştirebilirler.