Gıda Zehirlenmesi

Gıda Zehirlenmesi, tüketilen yiyecek veya içeceklerin içerdiği zararlı mikroorganizmaların neden olduğu bir sağlık sorunudur. Bu durum, hızlı gelişen semptomlarla birlikte ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Gıda güvenliği ve hijyenine dikkat etmek, bu tür riskleri azaltmanın önemli bir yoludur. Bu yazıda, gıda zehirlenmesinin nedenlerini, belirtilerini ve önlemlerini daha yakından inceleyeceğiz.

Gıda Zehirlenmesi Nedir?

Gıda zehirlenmesi, içinde bakteri, virüs veya parazit bulunan yiyecekleri yemekten kaynaklanan bir hastalıktır. Semptomlar, enfeksiyon tipine bağlı olarak alımdan saatler, günler veya haftalar sonra başlayabilir. Gıda zehirlenmesi için bazı ilaçlar semptomları hafifletirken, diğerleri semptomları daha da kötüleştirebilen dehidrasyonu önlemeye yardımcı olur. Fakat her durumda bir doktora danışmak çok daha iyi bir seçenek olacaktır.

Gıda Zehirlenmesi Nedenleri Nelerdir?

Gıda zehirlenmesi olan çoğu insan evde iyileşir ve herhangi bir özel tedaviye ihtiyaç duymaz, ancak tavsiye için doktorunuza başvurmanız gereken bazı durumlar vardır.

• Dilimlenmiş etler, hamur işleri ve sandviçler gibi tutulduktan sonra pişirilmeyen gıdalar.
• Çiğ ya da az pişmiş kabuklu deniz ürünleri, özellikle istiridye.
• Sığır veya kümes hayvanları, özellikle büyük kızartmalar; soslar; kurutulmuş veya önceden pişirilmiş gıdalar.
• Çiğ veya az pişmiş tavuk, hindi ve et; yumurta; pastörize edilmemiş (çiğ) süt ve meyve suyu; çiğ meyve ve sebzeler.
• Uygun olmayan şekilde konserve edilmiş veya fermente edilmiş gıdalar gibi bazı gıdalar ve nedenler gıda zehirlenmesine yol açabilecek faktörler arasında yer almaktadır.

Gıda Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Gıda zehirlenmesine genellikle bakteri bulaşmış gıdaların yenmesi neden olur. Mikroplarla kontamine olmuş bir şey yerseniz gıda zehirlenmesine yakalanabilirsiniz. Genellikle çok ciddi olmasa da ciddi olabilecek durumları da ortaya çıkartabilir ve doktora gitmek zorunda kalabilirsiniz. Gıda zehirlenmesinin başlıca belirtileri şunlardır:

• Hasta hissetmek (mide bulantısı)
• Kusma
• Kan veya mukus içerebilen ishal
• Mide krampları ve karın ağrısı
• Enerji eksikliği ve zayıflık
• İştah kaybı
• Yüksek sıcaklık (ateş)
• Ağrıyan kaslar
• Titreme

Semptomlar genellikle kontamine gıdaları yedikten 1-2 gün sonra başlar. Semptomlar birkaç saat ile birkaç hafta sonra herhangi bir noktada başlayabilir. Çoğu durumda, bu belirtiler birkaç gün içinde geçer ve tamamen iyileşirsiniz.

Gıda Zehirlenmesine Ne İyi Gelir?

Dinlenmek, vücudunuzun gıda zehirlenmesinden sonra kendisini toparlamasına yardımcı olmanın en iyi yoludur. Bu yüzden kendinizi daha iyi hissedene kadar dinlenmeniz önemlidir.

• Diğer yandan, semptom yaşamaya başladıktan sonraki ilk birkaç saat yemek yemeyin ve herhangi bir şey içmeyin. Yemek yemeye ve içmeye başladığınızda, kraker ve hafif besleyici sıvılar gibi yumuşak ve hafif yiyecekleri tüketin.
• Gıda kaynaklı herhangi bir hastalığın en yaygın komplikasyonlarından biri, özellikle küçük çocuklar ve yaşlı yetişkinler arasında dehidrasyondur. Hemen tedavi edilmezse durum ölümcül olabilir.
• Zencefil veya nane çayı içmekte size iyi gelecektir.

Gıda zehirlenmesi, bağırsaklarınızdaki hassas iyi ve kötü bakteri dengesini bozabilir. Probiyotik almak onu dengeye geri getirebilir. Ayrıca sizi gelecekteki gıda kaynaklı hastalıklardan korumak için bağırsaklarınızı güçlendirebilirler.

Gıda Zehirlenmesine Ne Yapılmalı?

Genellikle kendinizi ya da yakınınızı evde tedavi edebilirsiniz.

• Semptomlar 2 gün boyunca duruncaya kadar okula veya işe gitmemeniz sizin için daha iyi olur. Çünkü ilk iki gün, en bulaşıcı olduğu zamandır. Bu zamanda kendinize önemli şekilde dikkat etmeniz iyileşmenizi hızlandıracaktır.
• Dehidrasyonu önlemek için dinlenin ve bol sıvı tüketin. Sadece yudumlayabilecek olsanız bile bol su içmeye çalışın.
• Kendinizi iyi hissettiğinizde beslenmeye dikkat edin. İlk başta küçük, hafif yemekler deneyin ve kendinizi daha iyi hissetmeye başlayana kadar kızarmış ekmek ve pirinç gibi hafif yiyeceklere sadık kalın.
• Yaşlılar gibi hassas kişiler için oral rehidrasyon solüsyonları (ORS) önerilir. Bunlar eczanelerden temin edilebilir.

Hangi Besinler Gıda Zehirlenmesi Yapar?

Mikroplarla kontamine olmuş bir şey yerseniz gıda zehirlenmesine yakalanabilirsiniz.

Bu, aşağıdaki durumlarda olabilir:

• Doğru şekilde saklanmamış, örneğin, dondurulmamış veya soğutulmamış gıdalar
• Çok uzun süre dışarıda kalan gıdalar
• Hasta veya ellerini yıkamamış biri tarafından ele alınan gıdalar
• ‘Son kullanma’ tarihinden sonra yenen gıdalar

Çiğ ve pişmiş yiyecekleri aynı kesme tahtası üzerinde hazırlarsanız çapraz bulaşma olabilir. Çapraz bulaşma, yiyecekler, yüzeyler ve ekipman arasında zararlı bakterilerin yayıldığı yerdir.

Uygun şekilde kullanılmadığı, saklanmadığı veya pişirilmediği takdirde kontamine olabilecek gıdalar şunları içerir:

• Çiğ et ve kümes hayvanları
• Çiğ kabuklu deniz ürünleri
• Pastörize edilmemiş süt
• ‘Hazır’ yiyecekler. Bunlar pişmiş dilimlenmiş etler, pate, yumuşak peynirler ve önceden paketlenmiş sandviçler olabilir.

Sık Sorulan Sorular