Glutensiz ekmek, çölyak hastaları veya gluten intoleransı olanlar için kurtarıcı bir alternatif sunar. Geleneksel ekmeklerde bulunan gluteni içermeyen bu özel ekmekler, hem lezzetli hem de sağlıklı bir seçenek olarak ön plana çıkar. Bu yazımızda, glutensiz ekmekle ilgili merak ettiğiniz her şeyi bulacaksınız: çeşitlerinden tariflere, sağlık faydalarından nerede bulunacağına kadar birçok bilgi sizi bekliyor.
Glutensiz Ekmek Nedir?
Gluten buğday, arpa, yulaf, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Bu protein türü ekmek yapımında kullanılıp hamurun kıvamına etki eden bir maddedir. Yani hamurun mayalanması ve kabarması bir nevi gluten sayesinde olur. Çölyak, gluten alerjisi ve bazı cilt hastalıklarına sahip olan kişiler glutene karşı çeşitli hassasiyetler gösterirler. Aslında tamamen doğal bir madde olan gluten buğdayın son zamanlarda genetik olarak mutasyona uğramasıyla insan vücudunda çeşitli olumsuzluklara yol açmaktadır. Özellikle sindirim sistemindeki sıkıntılar insanları glutensiz ekmek tüketmeye zorlamaktadır.
Glutensiz Ekmek Faydaları Nelerdir?
Sağlıklı yaşam ve sağlıklı beslenmenin hayatımıza kattığı son başlıklardan birisi de glutensiz beslenme. Aslında çölyak hastalarının uzun yıllardır tükettiği glutensiz ürünler şimdilerde bizim için bir tercih durumunda. Peki son zamanlarda glutensiz ürünler ve özellikle glutensiz ekmekler neden çok tercih edilir oldu? Gelin hep birlikte glutensiz ekmek faydalarına bir göz atalım.
- Glutensiz ekmekler kan şekerini düzenler ve ani acıkmaların önüne geçer.
- Sindirimi kolaydır.
- Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
- Şişkinlik hissini azaltır ve hazımsızlığı engeller.
- Karın ağrılarını ve gaz sıkışmalarını azaltır.
- Glutensiz ekmek tüketmek, normal ekmeklere oranla karbonhidrat alımını azaltarak kilo vermeye yardımcı olur.
- Bağırsak sağlığını korur.
Glutensiz Ekmek Malzemeleri Nelerdir?
Son zamanlarda glutensiz yiyeceklere diyet listelerinde sıkça yer verilmektedir. Özellikle evde doğal yollarla sağlık bir şekilde gluten olmadan ekmek yapımı oldukça basittir ve tercih edilmektedir.
Fırıncılar gluteni ekmek yapmak için fazla kullanırlar. Çünkü gluten sayesinde hamurun aldığı kıvam ekmek yapımını kolaylaştırmaktadır. Bu sayede ekmek hem yumuşak hem de daha çiğnenebilir bir hal alır. Ekmeği dilimlediğinizde görülen noktacık veya kabarcık gibi şeyler ekmekteki gluten fazlalığına işarettir.
Ekmek yapılırken hamura eklenen gluten proteinleri ısıtılarak daha sık bir kıvam alır. Hamurun aldığı esnek ve yumuşak kıvam ateşte gevrekliğe dönüşür. Bu sebeple fırınlardan satılan normal ekmeklerde bol miktarda gluten bulunur. Ekmeği glutensiz tüketmek isteyenler evde kendileri ekmeklerini yaparak afiyetle tüketebilirler.
Malzemeler
- 1 Yumurta
- 4 Yemek kaşığı Zeytinyağı
- 4 Su bardağı glutensiz yulaf unu
- 2 çay kaşığı tuz
- 1.5 su bardağı su
- 1 Paket instant maya
- 2 Fincan iri çekim ceviz
- 1 Fincan keten tohumu
Glutensiz Ekmek Nasıl Yapılır?
Gluten alerjisi veya çölyak rahatsızlığı olanlar glutensiz gıdalar tüketmek zorundadırlar. Ancak marketlerden glutensiz diye satılan gıdalarda bile gluten çıkabilmektedir. Özellikle ekmek tüketiminin bol olduğu ülkemizde gluten oldukça fazla kullanılmaktadır. Bu sebeple bu rahatsızlığı olan kişiler tarafından ekmeği glutensiz tüketmek bir zorunluluktur. Bu kişiler sağlıklı bir şekilde evde kendi ekmeklerini yaparak tüketebilirler.
OKUMA ÖNERİSİ: Gluten Diyeti – Glutensiz Beslenme
Glutensiz Ekmek Tarifi
- Glutensiz bir şekilde ekmek yapmak için hamur hazırlanırken ılık su ve kuru maya karıştırılıp oda sıcaklığında bir süre bekletilir.
- Daha sonra bir karıştırma kabında oda sıcaklığında bir müddet bekleyen bu karışım yumurta, toz şeker, tuz, süt ve zeytinyağı eklenerek karıştırılır.
- Glutensiz un elendikten sonra hazır olan maya karışımına eklenip bir karıştırıcı yardımıyla iyice karıştırılır. Hamurun mayalanması için de iyice yoğrulur.
- Hazırlanılan hamur zeytinyağıyla yağlanmış fırın tepsisine alınır. Üzeri örtülerek oda sıcaklığında bir müddet mayalanmaya bırakılır. Bu sürede ekmeği pişireceğiniz fırın yüksek ısıda önceden ısıtılmaya başlanır.
- Oda sıcaklığında bir müddet bekleyen glutensiz ekmek hamurun üzerine bir bıçak yardımıyla üzerine hafif bir çizik atılır. Arzu edenler susam vs. ekleyebilirler.
- Hamur bir müddet bekletilip mayalandıktan sonra önceden ısıtmaya başladığınız fırında 200 derece sıcaklıkta kırk beş dakika ile bir saat aralığında pişirilir.
- Üzeri kızarıp kabuk bağlayınca fırından çıkarılarak bir müddet dinlenmesi için üzeri örtülür.
- Soğuduktan sonra tüketilecek kıvama gelen ekmek artık hazırdır. Afiyetle tüketebilirsiniz.
Glutensiz Ekmek Tarifinin Püf Noktaları Nelerdir?
- Glutensiz ekmek için maya hazırlanırken suyun çok sıcak veya çok soğuk değil ılık olmasına dikkat edilmesi,
- Glutensiz ekmek yapımında kullanılan tüm malzemelerin oda sıcaklığında olmasına dikkat edilmesi,
- Glutensiz ekmek için un hazırlanırken unun mutlaka elekten geçirilmesi,
- Mayanın hazırlanma ve bekletilme sürelerine dikkat edilmesi,
- Hamuru yoğurduktan sonra mayalanması için oda sıcaklığında bekletilme süresine dikkat edilmesi,
- Malzemelerin miktarına göre glutensiz ekmek için kullanılan unun miktarında azaltma veya artırma yapılabilir.
- Glutensiz ekmeğin fırında pişirme süresine dikkat edilmesi. Bu sürenin 45 dakikayı geçmemesi,
- Hamur yoğrulurken elle yoğurmaktan ziyade imkân varsa makine kullanılması,
- Ekmek hamurunu bol suyla yoğurmaya dikkat etmek,
- Mayalanması için bekletilen hamurun bulunduğu odanın sıcaklığının 25 derece civarında olmasına dikkat edilmesi,
- Fırında pişirmek için koyduğunuz glutensiz ekmek hamurunu tepsi veya faklı bir kap değil de mümkünse ekmek kalıplarında pişirmek. Bu ekmeğin tadı üzerinde olumlu etki yapacaktır.
- Fırınınızın özelliğine göre hamuru pişirirken buharla beraber pişirmek iyi bir sonuç almayı sağlayacaktır.
- Hamur pişirilirken fırın sıcaklığının 200 derece olarak ayarlanması.
- Bu ısı takip edilerek glutensiz ekmek piştiği sürece kademeli olarak 190 dereceye kadar azaltılabilir.
- Fırında 45 dakika kadar pişen ekmeğin fırından çıkarıldıktan sonra bir müddet dinlenmeye bırakılması önerilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Glutensiz Ekmek Hangi Unla Yapılır?
Glutensiz ekmek yapabilmek için farklı un seçenekleri mevcuttur. Buğday, arpa ve yulaf içermeyen pek çok tahıl ve besin maddesinden glutensiz ekmek yapmak mümkündür. Özellikle mısır, pirinç, nohut, mercimek gibi tahıllardan elde edilen unlar ekmek yapmak için sık tercih edilenler arasında yer almaktadır. Bunun yanı sıra badem, kinoa, hindistan cevizi ve patates gibi gıdalardan da glutensiz un elde edilmesi farklı seçeneklere daha kolay ukaşabilmek adına olumlu bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hangi Hastalar Glutensiz Beslenir?
Glutensiz beslenme günümüzde diyet kültürünün önemli bir parçası olsa da çölyak hastaları, gluten intorelansı ve buğday alerjisi olan kişiler tarafından tercih edilmesi gereken bir zorunluluktur. Glutene karşı hassasiyeti olan bu kişilerin zorunlu olarak tercih ettiği glutensiz beslenme alışkanlığı sürdürülebilir ve oldukça sağlıklı bir beslenme yöntemidir.
Glutensiz Ekmek Nerede Bulabilirim?
Glutensiz beslenmenin bir zorunluluk olmaktan çıkması ve sağlıklı kişiler tarafından da tercih edilmeye başlanması sebebiyle bu ürünleri artık daha sık çevremizde görür hale geldik. Özellikle glutensiz ekmek çeşitleri her gün önünden geçtiğimiz küçük marketlerde bile kendine yer bulmakta. Bu durum da gluten hassasiyeti olanlar ya da tamamen tercihen glutensiz beslenmek isteyenlerin bu ürünlere erişimini kolaylaştırmaktadır.
Glutensiz Ekmek Kaç Kalori?
Glutensiz ekmekler içerisinde bulundurdukları kalorilerin büyük bir kısmını karbonhidrattan almaktadır. 100 gramında 246 kcal kalori bulunduran glutensiz ekmeğin 30 gramlık ince bir dilimi ise yaklaşık olarak 74 kcal’dir. Tüketilmesi tavsiye edilen 35 gramlık bir porsiyonun kalori değeri 86 kcal olarak hesaplanmıştır. Fakat glutensiz ekmek kalorileri içerisinde bulunan besin maddelerine göre farklı değerler alabilmektedir.
Glutensiz Ekmek Kilo Verdirir Mi?
Gluten hassasiyeti olan kişiler ve çölyak hastalarının tedavilerinde bir parça olan glutensiz beslenme, günümüzün diyet kültürü arasında popüler bir konuma gelmiştir. Vücuda sağladığı faydaların yanı sıra glutensiz ekmek kullanımı bir diyet yöntemi olarak düşünülmemeli ve sadece kilo vermek amacıyla tercih edilmemelidir. Sağlıklı kilo verme konusunda etkili olsa da başlı başına bir kilo verme aracı olarak glutensiz ekmek tüketmek çok da fayda sağlamayacaktır.
Glutensiz Ekmekte Karbonhidrat Var Mı?
Glutensiz unlarla yapılan ekmeklerde, buğday unuyla yapılan diğer ekmekler gibi karbonhidrat bulunmaktadır. Glutensiz ekmek besin değerlerini belirtmek gerekirse 100 gramlık bir ekmeğin %92.35’i karbonhidrat, %1.12’si protein ve %4.26’sı yağdan oluşmaktadır. Bu değerlere bakıldığında glutensiz ekmeklerin de diğer unlarla yapılan tüm ekmekler gibi karbonhidrat içerdiğini görmekteyiz.
Glutensiz Ekmekte Protein Var Mı?
Gluten; buğday, yulaf, çavdar ve arpa gibi tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Gluten hassasiyeti olan kişiler ve çölyak hastaları için üretilen gıda maddelerinden bu ürünler çıkarılır. Bu yüzden glutensiz ekmek içerisinde normal ekmeklere göre daha az bir miktarda protein bulundurur. Bu oran ise 100 gramda %1.12 olacak kadar azdır.
Kimler Glutensiz Ekmek Yemeli?
Glutensiz ekmek çölyak hastaları tarafından tercih edilmesi gereken bir besindir. Çölyak hastaları; gluten tükettikleri halde ince bağırsakların emilim görevi sekteye uğrayacaktır. Dolayısıyla bu durumda kişilerin beslenme eksikliği ya da vitamin eksikliği gibi nedenlere bağlı bazı rahatsızlıklar yaşamalarını beraberinde getirecektir. Bu sebeple çölyak hastaları glutensiz ekmek yemeyi tercih etmelidirler.