Kemik erimesi, yaşlanma süreciyle birlikte sıkça karşılaşılan ve kemiklerin gücünü ve yoğunluğunu kaybetmesine neden olan ciddi bir sağlık sorunudur. Ancak, doğru beslenme alışkanlıklarıyla kemik sağlığını korumak ve kemik erimesinin etkilerini azaltmak mümkündür. Neyse ki, beslenme düzeninizde yapacağınız bazı değişikliklerle kemik sağlığınızı güçlendirecek ve kemik erimesi riskini azaltacak besinler bulunmaktadır. Bu yazıda, kemik erimesine iyi gelen besinleri ve sağlık üzerindeki olumlu etkilerini inceleyeceğiz.
Kemik Erimesinin Belirtileri Nelerdir?
Kemik erimesi, kemik kaybı, kırıkların oluşması için yeterince önemli olana kadar hiçbir semptom göstermediği için sessiz salgın olarak adlandırılır. En sık görülen kırıklar vertebra, kalça ve bilek kırıklarıdır. Kemik erimesinde yaşanan kalça bacak kırıkları yaşam kalitesini olumsuz açıdan etkilemektedir. Bu durum özellikle ileri ki yaşlarda kadın ve erkek bireylerde daha sık görülmektedir.
- Boy kaybı (2 cm veya daha fazla kısalma).
- Duruşta değişiklik (çömelme veya öne eğilme).
- Nefes darlığı (sıkıştırılmış göğüs nedeniyle daha küçük akciğer kapasitesi).
- Kemik kırıkları.
- Alt sırtta ağrı.
- Kemik kütle kaybı.
- Kırılgan yapıda kemikler, düşük direnç
Bu hastalık esas olarak menopozdan sonra kadınları etkiler, ancak erkekleri, ergenleri ve hatta çocukları da etkileyebilir.
Kemik Erimesinde Kimler Risk Altında?
En önemli iki unsur cinsiyet ve yaş olmak üzere, osteoporoz geliştirme şansınızı artıran birçok risk faktörü vardır.
- Her bireyin kemiklerinin erimesi riski yaşla birlikte artar. Bunun yanında, 50 yaşını doldurmuş kadınlar veya menopoz sonrası kadınlar, osteoporoz geliştirme açısından en büyük riske sahiptir. Menopoza girdikten sonra aşırı kemik kaybına karşı koruyan bir hormon olan östrojen üretimi yavaşlar.
- Yaş ve kemik erimesi erkekleri de etkilemektedir.
- Çeşitli tıbbi durumlar ve ilaçlar kemiklerinizin erimesini tetikleyebilir. Bazıları düzensiz hormon seviyeleriyle ilgili olan aşağıdaki durumlardan herhangi birine sahipseniz kemik erimesi taraması yaptırmanız gerekir.
- Aşırı aktif tiroid, paratiroid veya adrenal bezler
- Çölyak hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı
- Multipl miyelom gibi kan hastalıkları
Kemik Erimesinden Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
- Düzenli egzersiz:
Düzenli egzersiz şarttır. 19-64 yaş arası yetişkinler, her hafta en az 2 saat 30 dakika bisiklete binme veya hızlı yürüyüş gibi orta yoğunlukta aerobik aktivite yapmalıdır. Ağırlık taşıma egzersizi ve direnç egzersizi, kemik yoğunluğunu iyileştirmek ve kemik erimesinin önlenmesine yardımcı olmak için özellikle önemlidir. - Sağlıklı beslenme ve D vitamini takviyeleri:
Sağlıklı ve dengeli beslenmek herkese tavsiye edilir. Kalp hastalığı, diyabet ve birçok kanser türü ve ayrıca kemik erimesi dahil olmak üzere birçok ciddi sağlık sorununun önlenmesine yardımcı olabilir. Kalsiyum kemik sağlığını korumak için önemlidir. Yetişkinler, günlük diyetinizden alabilmeniz gereken günde 700 mg’a ihtiyaç duyar. - Bol bol güneş ışığından faydalanmak
Güneş ışığı, vücudunuzun kalsiyumu emmesine yardımcı olan D vitamini üretimini tetikler. Bu zaman sarfında, dişleri ve kemikleri dirençlerini arttırmaya yardımcı olur ve bu da kemik erimesi gibi sinsi hastalıkların önlenmesine büyük rol oynar.
Kemik Erimesine Hangi Besinler İyi Gelir?
- Fasulye (baklagiller)
Fasulye kalsiyum, magnezyum, lif ve diğer besin maddelerini içerirken, fitat adı verilen maddelerde de yüksektir. Fitatlar, vücudunuzun fasulyelerde bulunan kalsiyumu emme kabiliyetine müdahale eder. Fasulyeleri birkaç saat suda beklettikten sonra tatlı suda pişirerek fitat seviyesini azaltabilirsiniz. - Et ve Diğer Yüksek Proteinli Gıdalar
Kemik sağlığı ve genel sağlık için yeterince protein almak önemlidir, ancak çok fazla değil. Birçok yaşlı yetişkin diyetlerinde yeterli protein almaz ve bu kemikler için zararlı olabilir. Bununla birlikte, her öğünde birden fazla porsiyon et ve protein içeren özel yüksek proteinli diyetler de vücudun kalsiyum kaybetmesine neden olabilir. Vücudunuzun ihtiyaçları için yeterli kalsiyum alarak bu kaybı telafi edebilirsiniz. Örneğin süt ürünleri, protein açısından yüksek olmasına rağmen, sağlıklı kemikler için önemli olan kalsiyumu da içerir. - Tuzlu yiyecekler
Çok fazla tuz (sodyum) içeren yiyecekler yemek vücudunuzun kalsiyum kaybetmesine, kemik erimesi ve kaybına neden olabilir. Her gün yediğiniz gıdalara eklenen işlenmiş gıdaların, konserve gıdaların ve tuzun miktarını sınırlamaya çalışın.
Kemik Erimesine İyi Gelen Vitamin Ve Mineraller Nelerdir?
Birçok faktör kemik kaybına yol açar. Yaş gibi bazı faktörler kontrol edilemez. Bununla birlikte, kemik kaybını önlemek veya yavaşlatmak için basit adımlar atılabilir kemik erimesi önlenmesi ve tedavisinde tüketilen bazı besinler vardır,
- Süt, yoğurt, peynir ve benzeri gibi az yağ içeren süt ürünleri
- Brokoli, karalahana ve ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler
- Balık türleri ve somon balığı
- Badem
- Portakal suyu, tahıl gevrekleri ve ekmek gibi bazı gıdalar kalsiyum takviyesi için önerilmektedir.
D vitamini, vücudun kalsiyumu emmesi için önemlidir. Yeterli D vitamini olmadan, insanlar yedikleri gıdalardan kalsiyumu ememezler. Gıdalardan yeterince kalsiyum emilmediğinde, vücut kemiklerden kalsiyum almak zorunda kalır ve bu da kemik erimesi kırılmalar ve daha zayıf kemiklere yol açar.
D vitamini iki kaynaktan gelir. D vitamini ciltte güneş ışığına doğrudan maruz kalma yoluyla yapılır ve diyetten gelir. Bireylerin çoğu doğal olarak yeterli D vitamini almaktadır. Ancak yaşlılarda, eve bağımlı kişilerde ve kış aylarında D vitamini üretimi azalır.
Sık Sorulan Sorular
Kemik Erimesi Durdurulabilir Mi?
Kemik erimesi tamamen durdurulamaz ve tedavi edilebilir, ancak kemik kaybını iyileştirmek için yapabileceğiniz bir dizi sağlık ve yaşam tarzı düzenlemesi vardır.
Kadınlar için östrojen tedavilerini içeren ilaç tedavisi reçete edilebilir. Kadın östrojen hormonu, yeni kemik oluşturmaya ve kemik yoğunluğunu yönetmeye yardımcı olur. Menopozdan sonra östrojen seviyeleri düştüğünde kadınların bu durumu geliştirmeye daha yatkın olmasının nedeni bu olabilir.
Çay İçmek Kemik Erimesi Yapar Mı?
Bütün gün çay ve kahve içiyorsanız veya atletik performans faydaları için kafein hapları alıyorsanız, tükettiğiniz kafein miktarını takip etmek isteyebilirsiniz. Yüksek dozlarda kafein kemik erimesi geliştirme riskinizi artırabilir.
Uzun vadede kafeinli gruptakileri çok daha yüksek kemik yoğunluğu sorunları riskine ve potansiyel olarak kemiklerinizin zayıf, kırılgan olmasına neden olan osteoporoz geliştirme riskine neden olur.
Bu, yaşlandıkça doğal olarak kemik yoğunluğunu kaybettiğimiz için yaşlı yetişkinleri en çok etkileyen bir sorundur.
Kemiklerimize iyi bakmak için çay ve kahve tüketimine dikkat etmeliyiz.
Çay içmek, kemik erimesi ve kemiklerde meydana gelen kırıklar için koruyucu bir faktör değildir, daha önemli olan süt alımını azaltmamak ve kalsiyum alımına dikkat etmek gerekir.