Ketojenik diyet, son yılların en popüler beslenme trendlerinden biri haline geldi. Karbonhidrat alımını sınırlayarak vücudu yağ yakımına yönlendiren bu diyet, kilo kaybı ve metabolizma üzerinde etkili olabilir. Ancak, ketojenik diyetin nasıl yapıldığı ve potansiyel sağlık faydaları hakkında daha fazla bilgi edinmek önemlidir. Bu yazıda, ketojenik diyetin ne olduğunu, nasıl yapılacağını ve sağlık üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde ele alacağız. Sağlıklı bir yaşam için ketojenik diyetin etkilerini öğrenmek için bu yazıya göz atın.
Ketojenik Diyet Nedir?
Ketojenik diyet, düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı ve orta düzeyde protein içeren bir beslenme planıdır. Temel amacı, vücutta ketozis denilen bir metabolik durum oluşturmaktır. Bu durumda vücut, yeterli miktarda karbonhidrat almadığı için yağları enerji olarak kullanır ve keton adı verilen maddeler üretir.
Ketojenik diyetin ana özellikleri şunlardır:
- Günlük kalori alımının yaklaşık %70-75’i yağlardan gelir.
- Karbonhidrat alımı günlük kalorinin yaklaşık %5-10’u arasında sınırlandırılır.
- Protein alımı günlük kalorinin yaklaşık %15-20’sini oluşturur.
- Meyve, şekerli ve işlenmiş gıdalar gibi yüksek karbonhidrat içeren gıdalardan kaçınılır.
Örnek Ketojenik Diyet Listesi
Ketojenik diyet listesi, düşük karbonhidrat içeren ve yüksek yağ ve orta protein içeren besinleri içermelidir. İşte bir ketojenik diyet listesi örneği:
Kahvaltı:
- Omlet (yumurta, peynir, ıspanak gibi sebzelerle)
- Avokado dilimleri
Ara Öğün:
- Badem veya diğer kuru yemişler
Öğle Yemeği:
- Tavuk göğsü salatası (tavuk, yeşillikler, zeytinyağı ve avokado ile)
- Zeytin
Ara Öğün:
- Ketojenik yoğurt alternatifi veya keto atıştırmalıklar
Akşam Yemeği:
- Izgara somon veya et
- Brokoli veya karnabahar (tereyağı ile)
Tatlı:
- Ketojenik tatlı alternatifleri (örn. keto cheesecake)
İçecek:
- Su, çay, kahve (süt ve şeker eklenmeden)
Ketojenik Diyet ile Kaç Kilo Verilir?
Ketojenik diyetinin uygulanmaya başladığı ilk haftadan sonra muhtemelen kilonuzda önemli bir düşüş görebilirsiniz. Normal bir kalori dengesi ve düzenli egzersiz yapmayı içeren “normal” bir diyet programı yapan insanlar haftada 500-800 gr arası kilo vermeyi beklerken, ketojenik diyet yapan insanlar genellikle iki ila üç kilo verebilmektedirler.
Ketojenik diyet sayesinde hızlı kilo vermek mükemmel olsa da bu ağırlığın çoğunu su ağırlığı olacağını bilmelisiniz. Çünkü karbonhidratlar vücutta depolandıklarında suyu tutarlar. Vücudunuz karbonhidratları glikojen olarak depolar, depolanan her glikojen için yaklaşık üç gram depolanmış su vardır.
Ketojenik Diyet Nasıl Yapılır?
Bu yazıda, ketojenik diyetin temellerini ve uygulama yöntemlerini adım adım ele alacağız. Sağlıklı bir yaşam için ketojenik diyetin faydalarını öğrenmek için bu yazıya göz atın.
- Yağ tüketiminde acımasız davranabilirsiniz. Kanola yağı, fındık yağı ve zeytinyağı tüketiminin arttırılıp karbonhidratların azaltılması, vücudun kısa sürede harekete geçmesini sağlayacaktır.
- Kızartma, hiçbir diyet programında yer almadığı gibi ketojenik diyet programında da kendine yer bulmuyor ve hatta uzak durmanız gereken bir detay olarak karşınıza çıkıyor.
- Sebzeleri buharda pişirmek büyük önem arz ediyor. Kesinlikle kızartmıyorsunuz ancak haşlayabilirsiniz.
- Yine birçok diyet programında olduğu gibi ketojenik diyette de bol bol su tüketmeniz tavsiye ediliyor.
- Protein alımında kontrollü davranmayı da unutmayın.
Ketojenik Diyette Tüketebileceğiniz Gıdalar
- Zeytinyağı,
- Kuru yemiş,
- Süt ürünleri,
- Et ürünleri,
- Yumurta
- Avokado
- Tereyağı
Ketojenik Diyette Yasaklı Gıdalar
- Makarna,
- Ekmek,
- Meyve türleri,
- Kök sebzeler,
- Gizli şeker barındıran gıdalar,
- Pekmez ve bal.
Diyetin nasıl uygulanacağı ve ne tür bir program dahilinde yürütüleceği ise genel sağlık kontrollerinden sonra belirlenecektir. Vücudunuzun ihtiyacına göre bir uygulama çok daha sağlıklı olacaktır.
Ketojenik Diyetin Faydaları / Etkileri
Ketojenik diyet, son yılların popüler beslenme trendlerinden biri haline geldi ve birçok kişi tarafından tercih ediliyor. Bu düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı diyetin birçok sağlık faydası olduğu belirtiliyor.
- Kan şekeri hastası olan kimselerin uygulayabileceği diyet programlarından bir tanesidir. Kısa sürede kan şekeri hastalığını ortadan kaldırmanızda sizlere yardımcı olacaktır.
- Kalp hastalığı riskini ortadan kaldıran koruyucu bir diyet programı olduğunu da belirtmek gerekiyor. Kolesterol, trigliserid faktörlerini ortadan kaldırarak hastalık riskini de yok ediyor.
- Deri enflamasyonu ve lezyonların azaltılması için de düzenli olarak bu diyet programı uygulanabilir.
- Yağ destekli bir diyet programı olduğu için gün içerisinde tokluk hissini çok daha güçlü bir hale taşıyor ve üst seviyelere çıkartıyor. Bu sayede tüketim her geçen gün biraz daha azalıyor.
- Epilepsi hastalarının da tercih edebileceği bir diyet programıdır. Özellikle çocuk yaştaki epilepsi hastalarında ani nöbetlerin önüne geçilmesinde de fayda sağladığı söyleniyor.
Ketojenik diyet, kilo kaybı, kan şekeri kontrolü, enerji artışı ve zihinsel netlik gibi çeşitli faydalar sunar. Ancak, uygulanması bazı riskler ve yan etkiler de içerebilir. Bu nedenle, ketojenik diyeti uygulamadan önce dikkatli olmak önemlidir.
1 Ayda 4 – 8 kilo arasında kilo vermek ister misiniz? ŞİMDİ TIKLAYIN!
Uzman Diyetisyen Tuğba Yaprak
Kimler Ketojenik Diyet Yapmalıdır?
Ketojenik diyet (keto diyeti), birçok sağlık faydası sunan düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı bir diyet programıdır. Yapılan 30’dan fazla çalışma, bu diyet türünün kilo vermeye ve vücut sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Epilepsi Hastaları: Çocuklarda ilaçlara yanıt vermeyen epilepsi hastalarının tedavisinde kullanılabilir.
- İnsülin Direnci ve Tip 2 Diyabet: Karbonhidrat alımının düşürülmesi ile bu hastalıkları yönetebilir.
- Kilo Kaybı: Kilo kaybı konusunda ciddi etkisi vardır.
- Metabolik Sendrom ve PCOS: Ketojenik diyet, metabolik sendrom ve polikistik over sendromu (PCOS) gibi hormonal bozuklukları olan bireylerde yardımcı olabilir.
- Nörolojik Hastalıklar: Alzheimer, Parkinson gibi nörolojik hastalıkların tedavisinde de ketojenik diyet kullanılabilir.
Kilo vermenin yanı sıra bir çok hastalığı iyileştirdiği de klinik olarak kanıtlanmıştır.
Ketozis Nedir?
Keton adı verilen cisimlerin ortaya çıkması ve kan ile birlikte idrarda da yoğun miktarda görülmesi durumuna ketozis adı veriliyor. Klinik bir vaka olarak değerlendirilen ketozis, nefesteki değişik koku ile tespit edilebilir. Bu koku aseton kokusuna benzer bir türdedir. Karbonhidrat alımının çok az olması durumunda bu sorun ortaya çıkıyor ancak ketojenik diyette ulaşılmak istenilen seviye tam da budur. Asidoz’a dönüşmemesi ve farklı sorunları beraberinde getirmemesi için kontrol altında tutulmalıdır ve daha da önemlisi diyet programının bir uzman eşliğinde ve kontrolünde sürdürülmesi gerekiyor.
Ketojenik Diyetin Zararı / Riskleri Var Mı ?
- Ketojenik diyetler sürdürülebilir değildir. Vücudun beslenme alışkanlıklarını, radikal biçimde bu kadar uzun süre değiştirmek ciddi olumsuz etkiler ortaya çıkarmaktadır.
- Genetik yapınıza göre değişmekle birlikte yağ yoğun bir beslenme düzeninin kolesterol seviyesini az ya da çok artırdığı bilinmekte.
- Ketojenik diyet uygulamasına başlanmasıyla beraber idrar ile atılan kalsiyum miktarı artmakta. Bu durum da kemik sağlığını ve diş sağlığını olumsuz yönde etkilemekte.
- Sebze ve meyve tüketiminin çok düşük olmasından dolayı bağırsak sağlığı bozulmakta, dışkılamada sorunlar ortaya çıkmaktadır.
- Temel enerji kaynağı yağlar olan ketojenik diyetlerde, enerjinin üretilmesinin verimsizleşmesi söz konusu.
- Karaciğer hormonlarının bir etkisi olarak elektrolit seviyesinde düşme ile karşılaşılır.
- Ayrıca vücudun sıvı dengesini sağlamak için yüzde yirmi daha fazla sıvı tüketilmesi zorunluluktur.
- İki haftadan fazla devam ettirilen ketojenik diyetlerde idrar yaparken yanma ile karşılaşılabilir.
Sık Sorulan Sorular
Ketojenik Diyete Bulgur Var Mı?
Bulgur, bu diyetin uygun olmadığı bir besindir çünkü bulgur, yüksek karbonhidrat içeren bir tahıldır. 100 gram bulgurda yaklaşık 25 gram karbonhidrat bulunmaktadır.
Keto’da Yoğurt Var Mı?
Ketojenik diyet için uygun yoğurt seçenekleri arasında tam yağlı yoğurtlar ve yoğurt alternatifleri (örneğin, hindistan cevizi yoğurdu veya badem yoğurdu gibi) bulunabilir. Bu yoğurtlar düşük karbonhidratlı ve daha yüksek yağ içeriğine sahip olabilir.
Ketojenik Diyette Neden Domates Yok?
Ketojenik diyette domates, yüksek karbonhidrat içeriği nedeniyle sınırlı olarak tüketilir veya bazı türlerinde tamamen çıkarılır. Çünkü ketojenik diyet, düşük karbonhidrat alımını hedefler.
Ketojenik Diyette Ne İçilir?
Ketojenik diyet sırasında içecekler arasında su, çay, kahve (süt ve şeker ilave edilmeden), bitki çayları ve suya eklenmiş elektrolitler gibi düşük karbonhidrat içeren içecekler tercih edilir.
Ketojenik Diyet Mantıklı Mı?
Ketojenik diyet, bazı durumlarda etkili olabilir ancak uzun süreli kullanımı ve kişiye özgü sağlık durumuna uygunluğu konusunda dikkatli olunmalı, uzman gözetiminde yapılmalıdır.